9 miljoen euro beschikbaar om tandbederf en overgewicht te voorkomen

Onlangs heeft NWO 9 miljoen euro toegekend aan het project ‘METAHEALTH: de gezondheid in een microbiële, sociaal-culturele en zorgcontext in de eerste 1000 dagen van het leven’. Binnen dit project wordt onderzocht hoe microbioom, leefstijl en omgevingsfactoren invloed hebben op de vroege ontwikkeling van tandbederf en overgewicht bij 0- tot 3-jarigen.

“In METAHEALTH werken we met een zogenoemde systems approach,” vertelt Egija Zaura, hoogleraar Orale Microbiële Ecologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en penvoerder van het project. “We gaan verschillende soorten informatie verzamelen bij meer dan 500 Amsterdamse kinderen: over het microbioom in hun mond en darmen, hun voedingspatroon, mondgezondheid en metabole gezondheid, maar ook over hun gedrag en gegevens van ouders, broertjes en zusjes. Met al deze informatie kunnen we computermodellen laten berekenen welke factoren ervoor zorgen dat een kind overgewicht of cariës ontwikkelt.”

Om oorzaak-gevolgrelaties te identificeren tussen biologische factoren en tandbederf of overgewicht, gebruiken de onderzoekers speciale modelsystemen in het laboratorium. Hiervoor wordt darmweefsel of tandvlees driedimensionaal opgekweekt. Dit weefsel wordt bijvoorbeeld blootgesteld aan het microbioom van iemand met overgewicht of aan verschillende voedingsstoffen. Vervolgens worden de effecten hiervan op de weefselcellen onderzocht.

Als volgende stap worden in het project interventies ontwikkeld. Deze zijn niet gericht op individuele adviezen, maar op het creëren van een omgeving waarin het makkelijker is voor gezinnen om een gezonde keuze te maken. Zaura: “We willen een draaiboek maken zodat onze aanpak overal in Nederland gebruikt kan worden, ook al is elke gemeente anders. Hierin geven we aan welke partners er bij een gezondheidsprogramma betrokken moeten worden en hoe de gemeente kan identificeren welke factoren van belang zijn voor hun inwoners.”

Mondgezondheid is een groot onderdeel van het project. “Mondzorg wordt bij kinderen niet meegenomen in algemene zorg,” aldus Zaura. “In dit project willen we het belang van een gezonde mond in een gezond lichaam benadrukken.”

METAHEALTH richt zich nadrukkelijk ook op kwetsbare groepen in de samenleving. Zaura ziet dat in onderzoeksprojecten vaak hoogopgeleide ouders hun kinderen aanmelden voor deelname, een groep waarin de minste gezondheidsproblemen voorkomen. “We willen ook gezinnen met een lage sociaaleconomische positie betrekken bij dit onderzoek en samen met hen nadenken welke interventies het meeste effect kunnen hebben.”

(Beeld: Egija Zaura)

Het NTVT schreef in december 2020 een nieuwsbericht over het humane gingivamodel dat ook binnen METAHEALTH gebruikt zal worden.

Naar alle nieuwsberichten