Cariës, tandsteen en abcessen in de mond, het skelet als bron

Beenderen bevatten een schat aan gegevens over het leven van een persoon. Leidse archeologen herleiden door botonderzoek informatie over de ontwikkeling van de mens en vinden aanknopingspunten voor bestrijding van ziektes.

Een voorbeeld hiervan is een opgraving uit 2011 in het Noord-Hollandse dorp Middenbeemster, uitgevoerd door Leidse archeologen die zo de gelegenheid kregen de bevolking van Middenbeemster tussen 1615 en 1866 te onderzoeken. Omdat Middenbeemster een gesloten gemeenschap was en er veel geschreven bronnen beschikbaar zijn, gaf dit goede kansen voor onderzoek naar familierelaties, erfelijke ziektes en werkzaamheden die de familieleden uitvoerden. Het onderzoek aan de skeletten heeft een gedetailleerd beeld opgeleverd van de gezondheid binnen de gemeenschap.

 Veel voorouders uit Middenbeemster bleken last te hebben gehad van cariës, tandsteen en abcessen in hun mond. Tandonderzoek toonde ook aan dat de kinderen veel stress hadden, waarschijnlijk door ziekte en ondervoeding. Deze kenmerken zijn op zich niet opvallend in vergelijking met andere vroegere gemeenschappen, toch is de vondst opmerkelijk. Geschreven bronnen vermeldden namelijk dat de gezondheid van de bevolking in Middenbeemster goed was. Het (osteo)archeologisch onderzoek weerlegt die bewering echter.

Botonderzoek levert ook informatie op voor moderne ziektebestrijding, zo worden skeletten bestudeerd van mensen die in het verleden aan lepra zijn gestorven. Verspreiding en omvang van de ziekte zijn aan de hand van botonderzoek na te gaan.

(Bron: Universiteit Leiden, 16 februari 2016)