De mondgezondheid van kankerpatiënten

Mucositis, ontstaan na chemotherapie, wordt mede veroorzaakt door micro-organismen in de mond. Re-activatie van het herpes simplex type 1-virus veroorzaakt een deel van de ontstekingen; een andere bacterie vertraagt waarschijnlijk de wondgenezing. Daarnaast bestaat er een verband tussen parodontitis voorafgaand aan de chemotherapie en systemische infecties tijdens de behandeling. Deze bevindingen volgen uit het promotieonderzoek van Alexa Laheij. Laheij promoveerde op 21 november 2014 aan de Universiteit van Amsterdam op het proefschrift ‘Factors influencing oral health in patients during cancer treatment; with emphasis on the relationship between the oral microbiome and oral mucositis’. Promotor was prof. dr. C. van Loveren en copromotoren waren dr. J.J. de Soet en dr. J.E. Raber-Durlacher.

Het doel van het promotieonderzoek was om de gevolgen van de behandeling van kanker op mondgezondheid in kaart te brengen. Aan bloed en lymfeklier gerelateerde kankersoorten worden vaak behandeld met behulp van chemotherapie en stamceltransplantatie. Door deze behandelingen krijgen patiënten veelvuldig last van mucositis. Deze ontstekingen zijn zeer pijnlijk en patiënten kunnen hierdoor moeite hebben met eten en drinken, wat de kwaliteit van leven van deze patiënten negatief beïnvloedt.

Laheij onderzocht de relatie tussen micro-organismen (bacteriën, schimmels en virussen) in de mond en mucositis aan de hand van zowel klinisch onderzoek als laboratoriumonderzoek. Een belangrijke uitkomst is dat het voorkomen van re-activatie van het herpes-simplex type 1-virus door het gebruik van antivirale middelen waarschijnlijk een deel van de ontstekingen van het mondslijmvlies voorkomt.

De rol van de mondbacteriën is minder eenduidig. Laheij vond een bacterie die de wondgenezing vertraagt, maar verder onderzoek is nodig naar de relatie tussen mondbacteriën en mucositis en hoe deze relatie positief te beïnvloeden is. Zo lijkt het waarschijnlijk dat het behandelen van parodontitis voorafgaand aan de chemotherapie ertoe leidt dat minder patiënten last hebben van ernstige mucositis en systemische infecties. In dat geval is het aan te bevelen het behandelen van parodontitis onderdeel uit laten maken van het behandelprotocol voor deze patiënten. Zie ook Onder de loep! (Ned Tijdschr Tandheelkd 2014; 121: 481).

Bron: ACTA, 21 november 2014