Een sterk gestel zit in de genen

Onderzoekers hebben ontdekt dat de afweer van mensen tegen bacteriën en schimmels sterk kan verschillen en dat specifieke genen daarbij een rol spelen (Nature Medicine 2016; 22: 952–960)

Voor het onderzoek is gebruikgemaakt van gegevens en materiaal uit een langer lopend onderzoek bij 200 gezonde vrijwilligers van wie onder meer bloed is afgenomen. Daaruit zijn de witte bloedcellen gehaald die zijn blootgesteld aan verschillende bacteriën en schimmels, of fragmenten daarvan, en is vervolgens de reactie van de cellen bestudeerd. De reactie bestaat onder meer uit de productie van zogeheten cytokinen, eiwitten waarmee de cellen signalen doorgeven en die mede bepalen hoe het afweersysteem reageert op indringers. De reactie van 8 verschillende cytokinen is gemeten.

Het resultaat van het onderzoek toont dat verschillende mensen heel verschillend reageren op dezelfde ziekteverwekker. Daarnaast blijkt dat het soort cytokine dat reageert afhangt van het type ziekteverwekker.

Om de oorzaak te achterhalen is bij een deel van de onderzochte vrijwilligers een genetische analyse uitgevoerd, door te kijken naar de aanwezigheid van wel 4 miljoen genetische varianten. De analyse leverde een handvol varianten op die een verband lieten zien met een sterke of minder sterke reactie op een bepaalde ziekteverwekker. Het meest duidelijk voorbeeld was een genetische variant die de werking van het GOLM1 gen beïnvloedt. Cellen bij wie dit gen minder goed werkt, maakten minder van het cytokine interleukine-6 wanneer ze werden blootgesteld aan de schimmel Candida albicans. Door deze genetische variant zouden ze dus gevoeliger zijn voor een infectie met deze schimmel.

Om dat te bevestigen is een groep patiënten geïnfecteerd met Candida albicans onderzocht. Hun DNA liet zien dat de kans op deze infectie vergroot is bij mensen die de bewuste variant van het GOLM1 gen hebben.

(Bron: UMCG & Radboudumc, 5 juli 2016)