Eetstoornis anorexia beter begrepen

Als je honger hebt, wil je eten. Je lichaam geeft dat op natuurlijke wijze aan door het gevoel van een lege maag, hoofdpijn, vermoeidheid of geïrriteerd zijn. Eten is een oerdrift en noodzakelijk om te overleven. Toch zijn er in Nederland ongeveer 5.600 mensen met anorexia. Anorexia nervosa is een complexe psychische stoornis waarbij men geobsedeerd is door alles wat met eten, gewicht en lichaamsomvang te maken heeft.

GZ-psycholoog dr. Klaske Glashouwer van de Rijksuniversiteit Groningen verbaast zich tijdens haar werk bijna dagelijks over hoe het kan dat haar cliënten in staat zijn om zo weinig te eten. Ze vroeg zich af hoe het kan dat haar patiënten in staat zijn om weerstand te bieden aan deze oerdrift, de honger.

Glashouwer vermoedt dat walging van het eigen lichaam hierbij een grote rol speelt. In een recent artikel presenteert ze een theoretisch model waarin het door walging gedreven ontwijken van voedsel gebruikt wordt om de extreme voedselrestrictie door patiënten met anorexia nervosa te beschrijven. Walging wordt omschreven als intense negatieve gevoelens van afkeer die leidt tot een onweerstaanbare drang om de oorzaak van die walging te vermijden of te ontwijken. Anorexiapatiënten zouden volgens het model dus walgen van hun eigen lichaam wat uitgelokt wordt door het effect dat eten heeft op lichaam (dik worden). Zichzelf beperken in de hoeveelheid eten helpt hun om de walging over het eigen lichaam onder controle te houden, zo volgt uit het model.

Anorexiapatiënten anticiperen op de te verwachten weerzinwekkende gevolgen van voedselinname op gewicht en figuur door minder te eten. Glashouwer wil de komende jaren virtual reality inzetten om te bepalen in hoeverre walging van het eigen lichaam, naast andere factoren, bijdraagt aan anorexia. Daarnaast kan virtual reality deze mensen helpen door op een veilige manier te wennen aan een lichaam met een gezond gewicht en vorm.

Hoewel walging van het eigen lichaam mogelijk een belangrijke rol speelt bij anorexia wordt het maar zelden geadresseerd in de bestaande behandelstrategieën. Dit zou verklaren waarom de meeste behandelingen maar een beperkt succes kennen op de langere termijn. Glashouwer hoopt met haar onderzoek meer inzicht te krijgen in de rol die walging van het eigen lichaam speelt bij anorexia en mogelijk een beter behandelresultaat te krijgen als walging onderdeel van de therapie wordt.

(Bron: RUG, 5 oktober 2021)

Leestip:

In de komende novembereditie meer over eetstoornissen in de serie Psychische stoornissen in de mondzorgpraktijk.

(beeld: Shutterstock)