Extraheren met rede(n)
Het verzoek om gebitselementen te extraheren zonder tandheelkundige noodzaak komt vrij vaak voor. Op de man af gevraagd zeggen Nederlandse tandartsen terughoudend te zijn om gehoor te geven aan een dergelijk verzoek, maar in de praktijk blijken ze deze verzoeken in 80% van de gevallen in te willigen. Dit gebeurt vooral wanneer een patiënt een conserverende behandeling niet kan betalen.
De meeste gebitselementen worden geëxtraheerd vanwege cariës, parodontitis, trauma, periapicale problemen of orthodontie. Uit literatuuronderzoek blijkt dat 3,6 tot 5,9% van de extracties op verzoek van de patiënt is, zonder tandheelkundige noodzaak. Soms liggen culturele motieven ten grondslag aan de extractie zoals de traditionele extractie van incisieven in bijvoorbeeld Zuid-Afrika, Tanzania of Sudan. Een andere reden kan behandelangst zijn, waarbij de patiënt denkt met een totaalextractie voor altijd van de tandheelkundige problemen verlost te zijn. Ook psychische aandoeningen zoals morfodysfore stoornis kunnen leiden tot een verzoek tot extractie. Ten slotte zijn financiële moeilijkheden voor patiënten een reden voor extractie. Om te achterhalen wat de meest voorkomende redenen zijn om zonder tandheelkundige noodzaak over te gaan tot extractie, werd aan 800 Nederlandse tandartsen een vragenlijst gestuurd.
Van de ondervraagde tandartsen kreeg 68% de afgelopen 3 jaar te maken met een extractieverzoek zonder tandheelkundige noodzaak. Zij gaven aan dat meer dan de helft van de verzoeken vanwege financiële redenen was, gevolgd door ernstige behandelangst (22,5%) en onverklaarbare pijn (10,9%). Culturele, psychische en overige redenen waren minder vaak de oorzaak. Bijna 90% van de responderende tandartsen gaf aan gecontroleerd te hebben of de patiënt in staat was de beslissing te overzien. Dit gebeurde door een testvraag te stellen, partner of familieleden van de patiënt bij de beslissing te betrekken of een collega-tandarts, huisarts of psychiater te consulteren, waarna uiteindelijk 80% van de tandartsen overging tot extractie. In een opgevoerde testcasus waarin een voorbeeldpatiënt verzocht tot een totaalextractie vanwege behandelangst antwoordde 82% van de tandartsen daarentegen dat ze de behandeling zouden weigeren.
Concluderend blijkt dat tandartsen vaak gehoor geven aan het verzoek tot extractie, ook als er geen tandheelkundige noodzaak is. Niet iedere behandeling is toegestaan, ook niet als de patiënt toestemming geeft. Extraheren zonder tandheelkundige noodzaak is schadelijk en heeft geen wettige basis, zelfs niet met een getekende toestemmingsverklaring.
(Bron: J Am Dent Assoc, 30 maart 2022)
(Beeld: Shutterstock)