FDI-app voor dataverzameling uit de praktijk lijkt veelbelovend

Uit een ‘proof of concept study’ onder Nederlandse tandartsen en patiënten naar de Oral Health Observatory-applicatie die door de FDI World Dental Federation is ontwikkeld, bleek dat deze app een werkbaar instrument is om vanuit tandartspraktijken op hoofdlijnen aspecten van mondgezondheid in beeld te krijgen. De FDI ontwikkelde de app om wereldwijd onderzoek naar mondgezondheid uit te kunnen voeren en daarmee betrouwbare gestandaardiseerde internationale data op het gebied van mondgezondheid en mondzorg te verzamelen via tandartspraktijken.

Het onderzoek in Nederland moest de methodologie testen en de aanpak valideren. Gegevens over cariës, gingivitis, orale zelfzorg en mondgezondheidgerelateerde kwaliteit van leven werden geanalyseerd en vergeleken met gegevens uit andere onderzoeken. De app (Android) bevatte 3 vragenlijsten over mondgezondheid en patiëntgedragingen. De vragen werden deels ingevuld door patiënten en deels door tandartsen. Nadat de app op basis van een eerste evaluatie was aangepast, werden uiteindelijk in 20 tandartspraktijken met de app gegevens verzameld van 653 patiënten. De resultaten zijn volgens de onderzoekers bemoedigend, omdat is gebleken dat op betekenisvolle en betrouwbare wijze gegevens zijn te verzamelen tijdens een bezoek van een patiënt aan de praktijk, vanuit zowel de optiek van patiënten als tandartsen.

De onderzoekers stellen dat deze onderzoeksmethodiek voor internationale vergelijkingen mogelijkheden biedt, maar dat er ook bezwaren aan kleven. “De opzet maakt dat een inspectie van de mond voor de verzameling van klinische gegevens relatief weinig tijd en inzet mag vergen van de tandarts, terwijl ook de vragen aan patiënten makkelijk te beantwoorden moeten zijn. De resultaten van deze studie zijn bemoedigend, omdat is gebleken dat betekenisvolle gegevens zijn te verzamelen tijdens een bezoek van een patiënt aan de praktijk, vanuit zowel de optiek van de patiënt als de tandarts”, aldus onderzoeker Joost den Boer. Dit betekent wel dat het om globale inschattingen van aspecten van mondgezondheid moet gaan, die zo betrouwbaar mogelijk zijn vast te stellen.

De moeilijkheid van internationale vergelijkingen is dat er nationale omstandigheden van invloed kunnen zijn op een te meten fenomeen. Zo kunnen bepaalde vragen in het ene land anders worden geïnterpreteerd dan in een ander land of niet van toepassing zijn. Een ander bezwaar dat Den Boer noemt, is dat met de OHO-app alleen tandartsbezoekers worden bevraagd. “Dit geeft geen volledig beeld, want de mondgezondheid van niet-bezoekers wordt buiten beschouwing gelaten. In Nederland is die vertekening nog te overzien, want een ruime meerderheid van de bevolking bezoekt een tandarts. Maar als in een land grote delen van de populatie de tandarts niet of zeer onregelmatig bezoeken, kan de vertekening rond mondgezondheid grote vormen aannemen.”  Verder geldt dat de metingen met deze methodiek op patiëntniveau niet zonder meer onafhankelijk is maar afhankelijk van de tandarts of de praktijk. Het gemiddeld aantal restauraties per patiënt kan bijvoorbeeld differentiëren als gevolg van een verschil van inzicht in behandelingsstrategie.

De onderzoekers raden aan de OHO-app verder te ontwikkelen, zodat een nieuwe versie van de app sneller, gebruikersvriendelijker en flexibeler is.

(Bron: PLoS One, 7 februari 2018)