Fluoride, hoe hoger hoe beter?

Het jaarlijkse congres van het Ivoren Kruis, dat 10 november 2018 plaatsvond in Amsterdam, had als thema ‘Fluoride, hoe hoger hoe beter?’. Een interessant thema, juist omdat er ook scepsis bestaat over fluoride, het als ‘giftig’ wordt bestempeld en er zorgen bestaan omtrent overmatig gebruik.

Op het uitverkochte congres, dat onder leiding van stond dagvoorzitter dr. Erik Vermaire, tandarts-onderzoeker bij TNO-Child Health in Leiden, ging prof. dr. Marie-Charlotte Huysmans in op de basis van de werking van fluoride. Belangrijk is dat fluoride lokaal aanwezig is in de mond en een zogenoemde ‘background’-concentratie op de mucosa achterblijft. De 2 minuten poetsen zijn dus niet alleen van belang voor plaqueverwijdering, maar ook voor het regelmatig appliceren van fluoride.

Uit onderzoek onder thuiswonende ouderen bleek dat zelfstandig poetsen met 5.000 ppm fluoridetandpasta net zo effectief is als maandelijks laten reinigen door een mondhygiënist en een Duraphat™-applicatie. Daarmee is poetsen met een hoog fuoridetandpasta effectiever dan poetsen met gewone tandpasta in de onderzochte groep (Ekstrand et al, Gerodontology 2008; 25: 67-75.) Bij sommige verpleeghuisbewoners wordt gepoetst met peutertandpasta vanwege het vermeende risico op doorslikken daarvan. Het is echter een misvatting dat doorslikken van fluoridetandpasta gevaarlijk is. Wanneer ongeveer 40% van de tandpasta wordt doorgeslikt (bij driemaal daags poetsen met 2 cm tandpasta van 5. 000 ppm ), blijkt dit volstrekt veilig en is het slechts 1/8 van de maximale dosis fluoride die een persoon mag innemen. Deze 5.000 ppm tandpasta heeft overigens dezelfde werking als fluoridekappen, maar is vele malen makkelijker in gebruik en bovendien patiëntvriendelijker.

Daarna was het woord aan celbioloog dr. Ton Bronckers. Hij gaf aan dat de vorming van tandglazuur het omgekeerde proces is van cariës. Uit basaal onderzoek blijkt dat een basisch pH in de ameloblasten nodig is om glazuur te kunnen vormen.

Na de pauze ging dr. ir. Connie Brouwer van het College ter Beoordeling Geneesmiddelen in op de resultaten van onderzoek naar de kwaliteit, de effectiviteit en de veiligheid van hoog gefluorideerde tandpasta. Geconcludeerd werd dat het effectief en veilig is.

Dr. Theo Paulussen, senior onderzoeker bij TNO-Child Health, trok een parallel tussen het sentiment rondom de teruglopende bereidheid te vaccineren en het gebruik van fluoridetandpasta. Een nieuwe educatieve interventie werd gepresenteerd om mensen gefundeerd een keuze te laten maken voor wel vaccineren of juist niet. De hoofdboodschap daarbij was dat kennis alleen niet voldoende is. Op basis van gepersonaliseerde informatie met daarbij rolmodellen, feiten en fabels, dient het gesprek te worden aangegaan met zowel voor- als tegenstanders van vaccineren of fluoridegebruik. Op die manier kan iedereen een gefundeerde eigen keuze maken.

(dr. Casper P. Bots, hoofdredacteur)