Gebitsslijtage in 3D

Promotie N. Gkantidis

Occlusale slijtage van de frontale gebitselementen komt veel voor en bij mannen is meer weefsel gesleten dan bij vrouwen. Het gaat dan vooral om de cuspidaten in de bovenkaak, zo concludeert Nikolaos Gkantidis in zijn proefschrift.

Gebitsslijtage is een veel voorkomend probleem waarbij het voor de clinicus lastig is het verloop van de slijtage kwalitatief en kwantitatief te monitoren. Nikolaos heeft daarom tijdens zijn promotietraject methodes ontwikkeld om de slijtage nauwkeurig te meten.

De eerste stap was het ontwikkelen van een 3D-superponeermethode. Hiervoor werden digitale gebitsmodellen gemaakt van gipsmodellen. Vervolgens werden verschillende stadia van gebitsslijtage gesimuleerd door de occlusale vlakken te beslijpen, waarna 5 verschillende superponeermethoden vergeleken werden met de gouden standaard. De gouden standaard was de superimpositie van naastgelegen - niet beslepen - gebitselementen. De beste 3D-methode had een mediane afwijking van de gouden standaard van 0,032 mm³.

Vervolgens werd op vergelijkbare wijze een 3D-superponeermethode ontwikkeld voor het meten van de slijtage als er tijdens de observatieperiode ook veranderingen in de niet-occlusale vlakken optreden, zoals cariës, restauraties of erosie. Ten slotte ontwikkelde Nikolaos een 3D-superponeermethode voor het vastleggen van slijtage op incisale vlakken.

Met deze nieuw ontwikkelde methodes werd de slijtage van gebitten in een longitudinaal patiëntencohort gedurende 13 jaar gevolgd. De patiënten hadden allemaal een orthodontische behandeling ondergaan. Gemiddeld bleek per frontelement 1,58 mm³ van de incisale vlakken te zijn afgesleten. Bij 93,1% van de patiënten bleek ten minste 1 gebitselement meer dan 1 mm³ weefsel te hebben verloren, waarbij vooral de cuspidaten waren aangedaan. Om de slijtage bij patiënten goed te kunnen monitoren en het juiste moment van interventie te bepalen adviseert Nikolaos om van alle patiënten, en bij voorkeur zo snel mogelijk, een intraoraal referentiemodel van de blijvende dentitie te maken. Zijn ontwikkelde 3D-superponeermethodes helpen om gebitsslijtage accuraat te meten en, met de toename van het aantal digitale scanners in de algemene praktijk, eenvoudig in de tijd te kunnen volgen.

Op 31 januari 2022 promoveerde Nikolaos Gkantidis aan de Rijksuniversiteit Groningen op zijn proefschrift ‘3D tooth wear assessment in dentistry and orthodontics’. Promotoren waren prof. dr. Y. Ren, prof. dr. D.J. Halazonetis en prof. dr. C. Katsaros.

(Beeld: Gkantidis et al, Sci Rep 10, 10103 (2020), CC BY 4.0)