Geen toename van 'gaatjes'

Het aantal Nederlandse jongeren dat nog nooit een 'gaatje' in een kies of tand heeft gehad is de afgelopen 20 jaar gelijk gebleven of zelfs toegenomen. Dat schrijven Annemarie Schuller (TNO) en collega’s in Community Dentistry and Oral Epidemiology (2014; 42:178-184).

In 1990 en 1996 namen de onderzoekers een steekproef van 8-, 14- en 20-jarigen uit de ziekenfondsdatabank. In 2003 (ziekenfonds) en 2009 (GGD en gemeente) selecteerden zij een aantal 9-, 15- en 21-jarigen. De deelnemers woonden in Alphen a/d Rijn, Gouda, Breda en ’s-Hertogenbosch en het onderzoek bestond uit een vragenlijst en een mondonderzoek. In totaal deden bijna 5.400 jongeren mee.

Onder jongeren met een lage sociaaleconomische status (SES) steeg het percentage zonder cariëservaring: onder 14-jarigen van 33% (1990) tot 49% (2009) en onder 20-jarigen van 6% tot 26%. In de hoge-SES-groep steeg het aantal twintigers dat nog nooit cariës had in die periode van 6% tot 30%. De gemiddelde cariësernst daalde onder 9-jarigen (hoge SES) en onder 20-jarigen (lage SES).

Corine Visscher (ACTA) en collega’s melden dat een aangetast gebit is geassocieerd met een lagere mondgezondheidsgerelateerde levenskwaliteit. Vooral uitneembare partiële gebitsprothesen en overkappingsprothesen hebben een negatieve impact (J Oral Rehabil 2014; epub 4 april).

De onderzoekers bestudeerden het verband tussen de mondgezondheidgerelateerde levenskwaliteit (‘oral health-related quality of life’ ofwel OHRQoL) en tandheelkundige status (natuurlijke dentitie, kronen en bruggen, gebitsprothesen of edentaat). In 2007 werden ruim 1.600 volwassen inwoners van ’s-Hertogenbosch thuis geïnterviewd (respons: 68%). De 1.407 deelnemers die nog minstens 1 gebitselement in hun mond hadden kregen een uitnodiging voor een mondonderzoek (respons: 69%).

Mensen met kronen en bruggen rapporteerden een even hoge mondgezondheidgerelateerde levenskwaliteit als mensen die al hun gebitselementen nog hadden. Mensen met kronen en bruggen hadden wel een betere OHRQoL dan mensen met een uitneembare partiële gebitsprothese. Deelnemers met een overkappingsprothese of een zogenoemd 'klikgebit' (behoud van wortels) noteerden verrassenderwijs een mindere mondgezondheidgerelateerde levenskwaliteit dan deelnemers met een ‘gewone’ gebitsprothese.

(Bron: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 29 april 2014)