Genderongelijkheid in de zorg

Maakt het uit of er een vrouw of man in of achter de tandartsstoel zit? In de geneeskunde uiteraard wel bij bepaalde aandoeningen, maar bij meer algemene klachten zoals hoofdpijn, duizeligheid of rugpijn zou het niet moeten uitmaken. Promovenda Aranka Ballering stelde zich de vraag of bepaalde klachten meer en langer voorkomen bij mannen of vrouwen en of de diagnose en behandeling verschillen. Het onderzoek van Aranka is onderdeel van een multidisciplinair onderzoeksproject waarin de Rijksuniversiteit Groningen en de Radboud Universiteit intensief samenwerken. Het onderzoek richt zich op de invloed van gender en sekse op de medische zorg bij veel voorkomende klachten.

Voor haar onderzoek maakte Aranka gebruik van een database waarin een groep huisartsen hun beslissingen over de zorg voor 32.000 patiënten hebben geregistreerd. Een opvallende uitkomst van haar onderzoek was dat het inderdaad uitmaakte of er een man of een vrouw in de stoel zit. Huisartsen bleken bij mannen met algemene klachten vaker voor fysiek onderzoek, diagnostische beeldvorming of een verwijzing naar een specialist te kiezen dan bij vrouwen. Deze kregen daarentegen vaker een laboratoriumonderzoek voorgeschreven. Uiteindelijk kregen mannen ook vaker een diagnose terwijl bij vrouwen de klachten onverklaard bleven.

Het onderzoek laat nog veel ruimte over voor interpretatie. Ook is het niet gezegd dat huisartsen hun werkwijze moeten aanpassen. Zo weten huisartsen uit ervaring dat op een röntgenopname bij vrouwen met lage rugpijn minder vaak iets te zien. Dus waarom zou je ze dan doorverwijzen? Ook kan het zo zijn dat bepaalde klachten gewoon vaker voorkomen bij mannen. Volgens Ballering is er wel veel te winnen door meer vrouwen te includeren bij het ontwikkelen en testen van diagnostische onderzoeken en hierdoor rekening te houden met de verschillen tussen mannen- en vrouwenlichamen. “Neem bijvoorbeeld het coronavaccin. De effectiviteit daarvan is niet uitgesplitst op mannen en vrouwen, maar later werd duidelijk dat vrouwen wellicht met minder of een andersoortig vaccin afkonden. Door vrouwen buiten te sluiten uit dit soort onderzoeken, krijgen zij eigenlijk suboptimale zorg”, aldus Ballering.

Of het ook voor tandartsen uitmaakt of zij een man of vrouw in hun stoel hebben is een interessante vraag die nog openstaat voor onderzoek. Dat mannen en vrouwen hun rol als tandarts anders invullen is wel bekend (zie thema Vrouwen in de tandheelkunde, september 2017).

(Bronnen: J Psychosom Res/RUG, 12 oktober 2021)

(Beeld: Shutterstock)