Goede communicatie van zorgverleners kan pijn verzachten

Goede communicatie heeft een positieve invloed op de beleving van pijn. Dit blijkt uit een publicatie van onderzoekers van het NIVEL in the European Journal of Pain.

Dat communicatie een effect kan hebben op de gezondheid van patiënten is al langer bekend. Maar welke effecten specifieke vormen van communicatie hebben, is nog onduidelijk. Daarom voerden onderzoekers van het NIVEL een literatuuronderzoek uit, naar klinische onderzoeken waarin specifieke communicatie werd gevarieerd om het effect op de door patiënten ervaren pijn te meten. Ze keken hierbij naar het effect van (1) het wekken van uitkomstverwachtingen (positief, neutraal of negatief), (2) empathie, en (3) procedurele informatie.

Deze 3 communicatie-elementen werden gekozen om placebo-effecten te kunnen vaststellen. Communicatie kan een grote rol spelen in placebo-effecten, bijvoorbeeld door de verwachtingen van patiënten te beïnvloeden.

Op basis van de analyse van de uitgevoerde onderzoeken (51 in totaal) concluderen de onderzoekers dat communicatie een (klein) effect heeft op de beleving van pijn. Het wekken van positieve verwachtingen (‘als u deze medicijnen neemt, zal uw pijn snel minder worden’) leidt tot minder pijn, negatieve verwachtingen tot meer pijn. Informatie over procedures kan ook pijn verminderen, het effect van empathie lijkt minder groot te zijn.

Het systematische literatuuronderzoek heeft wel een aantal beperkingen. Zo waren de bestudeerde onderzoeken erg verschillend van aard, was vaak niet duidelijk wat in de communicatie precies was gevarieerd en hoe er met de controlegroep was gecommuniceerd. Meer onderzoek lijkt dan ook nodig.

(Bron: Nivel, 21 december 2012)