Het effect van hyperbare zuurstof op doorbloeding na radiotherapie

Promotie R. Helmers

Radiotherapie heeft als belangrijke bijwerking dat de bestraalde weefsels verlittekening en een verminderde doorbloeding laten zien. Dit proces kan progressief zijn en zelfs jaren later nog spontaan ontstaan na bijvoorbeeld een chirurgische behandeling. Hyperbare zuurstoftherapie (HBOT) kan preventief of curatief ingezet worden om de genezing van bestraald weefsel te bevorderen. Het exacte werkingsmechanisme is echter onduidelijk en ook welke patiënten het meeste baat hebben bij HBOT.

In 2 experimentele onderzoeken laat promovenda Renée Helmers zien dat het directe effect van HBOT in de hyperbare tank, zoals het afnemen van de vaatdichtheid, meteen na het verlaten van de tank normaliseert. Daarnaast blijkt dat de verwachte vasoconstrictie bij een hogere zuurstofspanning niet optreedt. Dit zou het zuurstoftransport naar hypoxische regio’s kunnen faciliteren. Vervolgens werd in een experimenteel wondgenezingsmodel een snellere genezingstendens aangetoond bij blootstelling aan hyperbare zuurstof.

In het verleden met radiotherapie behandelde patiënten met hoofd-halskanker, bleken significant mindere bloedcirculatiewaarden van de kleinste vaten in de orale slijmvliezen te hebben dan gezonde vrijwilligers. Het toepassen van HBOT resulteerde, een half jaar na therapie, in een gedeeltelijke terugkeer naar de waarden die horen bij een gezond mondslijmvlies.

Voor het identificeren van patiënten die het meeste baat hebben bij de dure en intensieve HBOT-behandeling is vervolgonderzoek nodig.

Op 14 januari 2022 promoveerde Renée Helmers aan de Universiteit van Amsterdam op haar proefschrift ‘Late irradiation effects in oral microcirculation and hyperbaric oxygen therapy to the rescue’. Promotoren waren prof. dr. J. de Lange en prof. dr. L.E. Smeele. Copromotor was dr. D.M.J. Milstein.

(Beeld: Shutterstock)