Hoe los ik deze puzzel op?

Column

De laatste tijd maak ik ontzettend veel mee. Ik bezoek namelijk tandartsklinieken in Senegal om meer te leren over de plaatselijke mondzorg. Deze kennis wil ik gebruiken om een passende nascholing voor lokale tandartsen te ontwikkelen. Maar dit blijkt nog een hele puzzel.

Zo was ik laatst op een tandheelkundige afdeling in een lokaal ziekenhuis. Op deze plek kunnen mensen voor een laag tarief terecht bij een tandarts. Ik keek mijn ogen uit: wat een grote verschillen met mijn dagelijkse werk! Ik zou er makkelijk 10 columns over kunnen schrijven. Zou het ook zo makkelijk zijn om onderwijs te maken dat aansluit op de behoeftes van de tandartsen op deze afdeling?

Om een beeld te geven van de kliniek zal ik jullie er even doorheen lopen: in een binnentuin is een wachtruimte met zo’n 40 mensen. Ze hebben allemaal een houten plaatje met daarop een nummer in hun hand. Deze nummers worden uitgedeeld door de beveiligers bij de ingang van het ziekenhuis. De patiënten worden 1 voor 1 naar binnen geroepen, op volgorde van aankomsttijd.

In de eerste ruimte waar de patiënten binnenkomen staat een tafel met daarop een zaklamp en een half doorgesneden frisdrankfles vol met mondspiegels. Daar wordt zittend aan de tafel de consultatie gedaan. De patiënten vertellen waar ze last van hebben, de tandarts kijkt met zijn zaklamp in de mond en vervolgens krijgen de patiënten een briefje met daarop het behandelplan. Dit is ofwel een extractie, ofwel een restauratie, bijvoorbeeld ‘extractie 36’ of ‘restauratie 17’.

Er zijn 2 behandelruimtes: een ruimte voor extracties met 4 behandelstoelen en een andere ruimte met 1 behandelstoel waar de restauraties worden gemaakt. Hier worden elke dag zo’n 75 patiënten van hun pijnklachten afgeholpen.

Een aantal zaken missen: er is geen röntgenapparatuur, er wordt geen gebruikgemaakt van afzuiging, en er zijn geen computers. Daarnaast staan de stoelen allemaal standaard in de ligstand, is er maar één assistente, en wordt de ‘vaat’ met de hand gedaan.  

Wel wordt er patiëntvriendelijk gewerkt. Er wordt bijvoorbeeld netjes verdoofd met nieuwe wegwerpcarpules en -naalden. Bij elke patiënt pakt de tandarts schone handschoenen en na de behandeling krijgt de patiënt pijnstillers mee. De kosten zijn slechts €1,50 voor een consult, €4,50 voor een extractie en zo’n €10,00 voor een restauratie. Doelmatig en vooral betaalbaar.

Ik heb een lange lijst gemaakt met essentiële verbeterpunten, maar ik breek mijn hersens over de vraag welke verbeteringen toepasbaar zijn zonder de effectiviteit te verminderen of de kosten hoger te maken. Ik heb nog een paar afspraken met andere klinieken en nog een paar weken de tijd voor het maken van de nascholing. Ik denk dat ik zowel de hulp van de Senegalese collega’s, als wel de hulp van mijn collega’s in Nijmegen hard nodig heb om deze puzzel op te kunnen lossen.

(Beeld: Marijke Westerduin)

Marijke Westerduin, tandarts en vrijwilliger bij Mercy Ships, zal de komende periode elke maand een column schrijven voor het NTVT. Marijke is in 2007 afgestudeerd als tandarts aan het Radboudumc. Daarna heeft zij als tandarts in de algemene praktijk en in een kindertandheelkundige kliniek gewerkt. Daarnaast heeft Marijke ook 7 jaar als docent gewerkt aan de opleiding tandheelkunde van het Radboudumc. In het verleden heeft ze, via Mercy Ships, 7 maanden als tandarts gewerkt in Togo en kortstondig in Zambia en Guinee. Momenteel is ze voor een periode van 2 jaar aan het werk als Lead Dentist in West-Afrika, vanaf een ziekenhuisschip van Mercy Ships. Marijke zal daar werken aan haar droom: de toegang tot mondzorg in West-Afrika verbeteren. Dit doet ze ook door middel van haar stichting: Stichting Improve. Ze neemt jullie de komende maanden graag mee in wat zij meemaakt en wat haar gedachten daarbij zijn.

Naar alle columns