Hoofdpijn en TMD, wat moet je ermee?

Promotie H.A. van der Meer

Migraine en temporomandibulaire dysfunctie (TMD) zijn zowel cross-sectioneel als longitudinaal met elkaar geassocieerd, hoewel het beeld vertroebeld wordt door bruxeren en somatische klachten. Bij het beoordelen van de pijnklachten moet ook gekeken worden naar angst en depressie. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Hedwig van der Meer.

Hoofdpijn is een veelgehoorde klacht bij patiënten met TMD en de orofaciaal fysiotherapeut zal beide aandoeningen dan ook betrekken in het opstellen van een persoonlijk behandelplan. De wetenschappelijke literatuur is daarentegen vooral gericht op ofwel hoofdpijn ofwel TMD. Het onderzoek van Van der Meer had dan ook tot doel bewijs te verzamelen voor de verschillende stappen in het behandeltraject, van diagnostiek tot interventie, van patiënten met TMD én hoofdpijn.

Van de onderzochte TMD-patiënten had 68% zelfgerapporteerde hoofdpijn. Dit percentage steeg naar 83% als er sprake was van pijnlijke TMD-klachten. De intensiteit van de hoofdpijn werd bepaald door de mate van psychosociale klachten. Uit een eerste systematisch literatuuronderzoek kwam naar voren dat van de 17 verschillende meetinstrumenten de ID-migraine aanbevolen wordt voor het meten van migraine en voor het meten van hoofdpijn de Nederlandstalige versie van de Headache Screening Questionnaire (HSQ-DV). Echter, voor alle meetinstrumenten was het niveau van bewijs laag. Op basis van de resultaten van een tweede systematisch literatuuronderzoek concludeerde Van der Meer dat op TMD gerichte fysiotherapie niet effectiever was voor het verminderen van de intensiteit van hoofdpijn dan controle-interventies, met een lage evidentie.

Tot slot liet Van der Meer zien dat zowel patiënten als orofaciaal therapeuten positief stonden tegenover het gebruik van e-health zolang het geen complete vervanging van fysiotherapie was. Vooral over oefenvideo’s waren patiënten erg tevreden.

Op 11 maart 2022 promoveerde Hedwig A. van der Meer aan de Universiteit van Amsterdam op haar proefschrift ‘Temporomandibular disorders and headaches. Two pains, one face’. Promotoren waren prof. dr. C.M. Visscher en dr. R.H.H. Engelbert. Copromotoren waren prof. dr. M.W.G. Nijhuis en dr.C.M. Speksnijder.

(Beeld: Shutterstock)