Ig Nobelprijs voor onderzoek naar kauwgeluiden

Een Nederlands onderzoek naar de psychologische aandoening misofonie is bekroond met een Ig Nobelprijs. Onderzoekers Arjan Schröder, Nienke Vulink en Damiaan Denys onderzochten de aandoening waarbij iemand een afkeer heeft van bepaalde geluiden die mensen maken, vaak mond- en keelgeluiden. Door misofonie kunnen geluiden zoals smakken, niezen of slurpen zoveel agressie oproepen dat men er moordneigingen van krijgt.

De Ig Nobelprijs wordt elk jaar uitgereikt aan 10 onderzoeken die mensen aan het lachen maakt, maar ook aan het denken zet. De prijs is een parodie op de Nobelprijs en wordt uitgereikt vlak voor de echte Nobelprijzen. Onlangs was het de dertigste keer dat de prijs werd toegekend. De awards worden uitgereikt door de winnaars van Nobelprijzen.

Auteur en hoogleraar psychiatrie Damiaan Denys van het Amsterdam UMC begon het  onderzoek naar misofonie zo’n 10 jaar geleden, nadat hij van iemand hoorde dat zij boos werd als ze iemand hoorde niezen. Toen enkele jaren later een vrouw bij hem kwam die haar man wilde wurgen als ze hem hoorde snurken, ging Denys verder onderzoek doen met zijn team.

In het onderzoek werden 42 patiënten, die aangaven misofonie te hebben, geïnterviewd door een ervaren psychiater en gescreend met een aangepaste versie van verschillende vragenlijsten in de psychiatrie. De patiënten met misofonie vertoonden een soortgelijk patroon van symptomen waarbij een auditieve of visuele prikkel een onmiddellijke aversieve fysieke reactie uitlokt met woede, walging en impulsieve agressie. De emoties die hierbij komen kijken veroorzaken latere obsessies met en het vermijden van de oorzaak en psychisch lijden. De symptomen konden niet worden geclassificeerd in de toenmalige DSM-IV of ICD-10-systemen. De onderzoekers stelden voor om misofonie te classificeren als een discrete psychiatrische aandoening. Diagnostische criteria kunnen helpen om de patiënten en hun aandoening officieel te erkennen, indicatiestelling van misofonie te verbeteren en onderzoek ernaar te stimuleren.

Volgens het Amsterdam UMC kan misofonie voorkomen bij mensen met een normaal gehoor en bij mensen met verschillende vormen van gehoorverlies. In recent onderzoek in het AMC is met behulp van electro-encefalografie (EEG) gekeken hoe automatische filtering verloopt in het brein. Bij mensen met misofonie lijkt deze filtering minder goed te verlopen, wat de oorzaak kan zijn van de overprikkeling en heftige emoties.

 (Bron: NU, 18 september 2020 & PloS One, 23 januari 2013)

Via de website van het Amsterdam UMC is een online zelftest beschikbaar.