'Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan'

Column

Deze moedige uitspraak werd gedaan door Pipi Langkous, dacht ik tot voor kort. Maar helaas, het blijkt dat de fictieve Pipi Langkous dit nooit letterlijk heeft gezegd. Ook ik heb deze uitspraak nooit gedaan. Al kom ik soms wel in situaties terecht waarbij ik het had kunnen zeggen, als ik niet zo’n denker was geweest. 

Als tandartsen hebben we natuurlijk allemaal de ervaring gehad een behandeling voor het eerst op een patiënt uit te voeren. Ik kan me nog goed herinneren hoe ik me voelde tijdens mijn studie: ik probeerde tegenover de patiënt heel zelfverzekerd over te komen terwijl de zenuwen door mijn lijf gierden. Maar ook tijdens de eerste jaren na het afstuderen en bijvoorbeeld na een praktische bijscholing deed ik soms iets voor het eerst.

Ik hou niet van dit soort momenten. Ik ben iemand die het liefst alle behandelingen zo veilig en voorspelbaar mogelijk wil laten verlopen. Ik ben een denker en wil eerst alle ins en outs weten voor ik ergens aan begin. En als er een ervaren collega in de buurt is, dan verwijs ik liever door: alles voor een zo optimaal mogelijke behandeling voor de patiënt.

Hier aan boord van het ziekenhuisschip van Mercy Ships in Senegal kom ik dit soort momenten juist tegen. Er moest een obturator gemaakt worden voor een patiënt bij wie, vanwege een goedaardige aangezichtstumor, 80% van de bovenkaak was verwijderd. Een andere jongen van 18 jaar had onlangs zijn dubbelzijdige lip-, kaak- en gehemelteschisis laten sluiten maar er was nog een deel van zijn harde palatum open wat de spraak bemoeilijkte. Ook hij zou erg geholpen zijn met een obturator. Ik heb dit in Nederland niet eerder gemaakt en er is aan boord geen ervaren collega waar ik naar kan verwijzen.

Een ander voorbeeld was onlangs een bemanningslid uit een West-Afrikaans land met een ‘nasopalatinal duct cyst’ achter zijn frontelementen in het gehemelte. Zijn frontelementen waren aan het verschuiven en er was een ontsteking rond de cyste ontstaan, compleet met zwelling, fistels en pus. Ik heb ervaring met chirurgische behandelingen, flaps, moeilijke derde molaren, maar niet met een cyste. Aan de andere kant: ik heb het een aantal keer gezien tijdens stages en net voor ik vertrok heb ik een aantal dagen meegelopen met een mka-chirurg bij wie ik mocht assisteren bij een chirurgische flap van het gehemelte.

Wat mij in dit soort situaties over de streep trekt is deze gedachte: als ik het niet doe, doet niemand het voor deze patiënt. Daarom ging ik deze uitdagingen aan. Ik las alle artikelen over obturators die ik kon vinden, ik vroeg collega-mka-chirurgen om advies, leende alle benodigde steriele materialen van de operatiekamer en had een online hulplijn binnen handbereik tijdens de operatie.

Zo verwijderde ik voor het eerst chirurgisch een cyste. Dat was moeilijker dan ik dacht maar het lukte wel netjes! Postoperatief waren er geen complicaties en ik ben benieuwd naar de follow-up. Ook het vervaardigen van de twee obturators kostte energie maar lukte.

Nu herinner ik het me weer! Dit was een van de redenen voor mij om ontwikkelingswerk te gaan doen: ik hou van mensen helpen en van dit soort uitdagingen omdat ze mij een stap verder brengen dan ik uit mezelf zou gaan.

(Beeld: Marijke Westerduin)

Marijke Westerduin, tandarts en vrijwilliger bij Mercy Ships, zal de komende periode elke maand een column schrijven voor het NTVT. Marijke is in 2007 afgestudeerd als tandarts aan het Radboudumc. Daarna heeft zij als tandarts in de algemene praktijk en in een kindertandheelkundige kliniek gewerkt. Daarnaast heeft Marijke ook 7 jaar als docent gewerkt aan de opleiding tandheelkunde van het Radboudumc. In het verleden heeft ze, via Mercy Ships, 7 maanden als tandarts gewerkt in Togo en kortstondig in Zambia en Guinee. Momenteel is ze voor een periode van 2 jaar aan het werk als Lead Dentist in West-Afrika, vanaf een ziekenhuisschip van Mercy Ships. Marijke zal daar werken aan haar droom: de toegang tot mondzorg in West-Afrika verbeteren. Dit doet ze ook door middel van haar stichting: Stichting Improve. Ze neemt jullie de komende maanden graag mee in wat zij meemaakt en wat haar gedachten daarbij zijn.
Op 16 mei 2022 verscheen een podcast over 'Mondzorg over grenzen' waarbij Marijke te gast was.

Naar alle columns