Jaarsymposium 'Bijzondere patiënten in de praktijk'

Op vrijdag 13 april 2018 vond in Nieuwegein onder leiding van dagvoorzitter Dyonne Broers, directeur zorg ACTA, het derde door Lemion® georganiseerde jaarsymposium 'Bijzondere patiënten in de praktijk' plaats. Hierbij stond mondzorg voor patiënten met psychische stoornissen centraal.

Neurologe Yolande Pijnenburg behandelde niet-aangeboren hersenletsel. Aan de hand van voorbeelden uit haar praktijk en met hulp MRI-beelden legde zij duidelijk uit welke schade kan ontstaan als men met het hoofd ergens tegen aan botst. Zo zal door schade in de frontale hersengebieden de patiënt minder gevoelig zijn voor subtiele hints, waardoor een duidelijke, directieve benadering de voorkeur verdient. Klinisch psycholoog Agnes Dommerholt illustreerde aan de hand van filmfragmenten het gedrag van patiënten met een autismespectrumstoornis. De overgevoeligheid voor zintuiglijke prikkels kan ook tandpasta betreffen, waardoor bijvoorbeeld een milde tandpasta noodzakelijk kan zijn. Problemen met veranderingen maken tandartsbezoek vaak ook lastig. Deze dient dan ook prikkelarm, in kleine stappen en voorspelbaar te zijn. Psychiater Neeltje Batelaan besprak verschillende vormen van angststoornissen. De diverse angststoornissen onderscheiden zich vooral door de verschillende ‘rampen die men vreest’. Angststoornissen verhogen het risico op kaakklemmen. Bij de behandeling wordt vaak serotonerge antidepressiva voorgeschreven, waardoor xerostomie kan optreden. Cultureel antropoloog Cor Hoffer ging in op cultuursensitieve communicatie in de gezondheidszorg. Zo is cultuur van invloed op de pijnbeleving en gaan sommige migranten liever naar traditionele genezers. Een ‘cultureel interview’ kan inzicht geven in de leefwereld van patiënten: “Neem niet aan, maar vraag!”

Bipolaire stoornissen beginnen vaak met een depressie, na enige tijd gevolgd door een manische periode. Hoogleraar Ralph Kupka benadrukte dat tijdens de depressie er risico op suïcide is, terwijl de manie tot uitputting leidt. Tijdens deze periode is de mondzorg soms minder en verschijnen patiënten niet op afspraken. Voor een symptoomvrij interval wordt als geneesmiddel nog steeds lithium gebruikt, wat een sterk xerogene bijwerking heeft en ongewenste interacties met NSAID’s kan opleveren. Tot slot besprak klinisch psycholoog Joost Hutsebaut  persoonlijkheidsstoornissen. Deze gaan gepaard met een sterk verhoogd risico op systemische ziekten en een veel kortere levensverwachting. Deze patiënten reageren vaak over-alert en zijn argwanend. Daarom zijn duidelijkheid en voorspelbaarheid bij de behandeling ook voor deze patiëntengroep essentieel en moet de samenwerking met de patiënt frequent worden gemonitord om na te gaan of men op een lijn zit.

Kortom, dit was een buitengewoon boeiend symposium over buitengewone mensen en een aanrader voor mondzorgverleners.

(dr. Henk S. Brand, redacteur)