Kaakbot kweken uit ribben

Op dit moment worden grote defecten in het kaakbot vaak gerepareerd met bot dat afkomstig is uit het lichaam van de patiënt zelf. Amerikaanse onderzoekers van de Rice University hebben samen met onderzoekers van het Radboudumc een alternatief onderzocht. Bij 6 schapen brachten ze defecten aan in de kaak. Het gemaakte gat werd opengehouden door het op te vullen met een op biomateriaal gebaseerde ‘ruimtebehouder’. Tegelijkertijd printten ze in dezelfde vorm een mal van polymeer, die als een zogenoemde ‘bioreactor’ werd gevuld met vermalen bot of keramische deeltjes. Deze materialen gebruiken artsen nu al routinematig bij patiënten. Ze worden langzaam op een natuurlijke manier door het lichaam afgebroken en vervangen door eigen bot. Vervolgens werden die geprinte mallen ‘geplaatst’ op het periost van de ribben van de schapen.

Jeroen van den Beucken, universitair hoofddocent ‘Translationele Cel-Materiaal interacties’ van de afdeling Tandheelkunde van het Radboudumc: “Dit vlies is rijk aan stamcellen, die naar de mal reizen om daar nieuw bot te gaan maken, terwijl het materiaal tegelijkertijd wordt geremodelleerd. Na 9 weken bevatten de mallen lichaamseigen botweefsel in de vorm van het kaakdefect doorweven met bloedvaten. Na het oogsten kon het kaakdefect dus prima worden opgevuld met het nieuwgevormde, met bloedvaten doorweven botweefsel, dat werd aangesloten op de bloedsomloop. Dit leverde uiteindelijk bij 5 van de 6 schapen een succesvol resultaat op binnen 12 weken.”

Omdat in deze experimentele procedure eigenlijk niets gedaan of gebruikt wordt wat al niet in onderdelen bij de mens is gebruikt of getest, is de stap naar een concrete toepassing bij de mens niet zo heel erg groot. Van den Beucken ziet daarom wel potentie in deze aanpak. “Misschien voor ouderen bij wie bot minder goed herstelt”, zegt hij. “Of bij grotere reconstructies, waarbij je vooraf meerdere botdelen in meerdere mallen kunt kweken. Maar voor zover ik weet zijn daar nog geen concrete plannen voor.”

In dit project had het Radboudumc een belangrijk aandeel in het maken van de mal die fungeerde als bioreactor en in de histologische verwerking en analyse van het gevormde weefsel daarin en de geregenereerde kaak. De resultaten zijn recent gepubliceerd in Proc Natl AcadSci U S A (19 maart 2019).

(Bron: Radboudumc, 28 maart 2019)