Medicatie testen in een tumor

Twee onderzoeksgroepen ontwikkelen apparaten waarmee het effect van medicatie op een tumor in vivo kan worden gemeten, nog voordat het middel systemisch is toegediend. Zij beschrijven hun bevindingen in Science Translational Medicine.

Kankerpatiënten krijgen vaak medicatie toegediend waarvan vooraf nog niet zeker is of ze ook aanslaan. Deze medicatie kent vaak behoorlijke bijwerkingen, dus het zou goed zijn om vooraf hun effect te kunnen testen. Dat kan al wel in vitro,  maar dat kan nooit het gedrag van een tumor in het lichaam compleet nabootsen.

Oliver Jonas et al ontwikkelden een apparaat dat via een biopsienaald in een tumor is aan te brengen. In het 3 mm lange cilindertje zitten minireservoirs waar tot 16 middelen of combinaties in kunnen zitten. Die komen in lage dosering vrij in aparte stukjes van de tumor. Na een dag kan het apparaat worden verwijderd, en kan tumorweefsel worden geanalyseerd. De onderzoekers hebben de vinding met succes bij muizen getest: de gemeten reactie kwam goed overeen met de uiteindelijke werking van een bepaald medicijn.

Richard Klinghofer et al benaderen het vraagstuk net wat anders: zij hebben een soort punniknaald gemaakt, met 8 naaldjes die tumoren vlak bij de huid – zoals lymfomen, huidtumoren of borstkanker – kunnen injecteren. Na 1 tot 3 dagen excideren ze de tumor, en analyseren het tumorweefsel. Ook voor deze ontwikkeling pakten de testen op muizen goed uit. Artsen hebben de punniknaald al op 4 patiënten met een lymfoom getest, en een klinische trial hiermee is gaande.

In een bijbehorend artikel gaat R. Charles Coombes in op de mogelijkheden van de nieuwe aanpak en de nadelen: zo is het de vraag of het testen van een heel klein stukje tumor voldoende zegt over de hele tumor, en over het effect op uitzaaiingen.

(Bron: Medisch Contact, 28 april 2015)