Medische innovaties: worden patiënten er beter van?

Waarom wordt geïnvesteerd in innovatieve medische technieken terwijl niet duidelijk is of ze beter zijn dan bestaande technieken? Onderzoeker Payam Abrishami aan de Universiteit Maastricht onderzocht de vraag waarom in de gezondheidszorg wordt geïnvesteerd in innovatieve medische technieken terwijl niet duidelijk is of ze beter zijn dan bestaande technieken.

Abrishami gebruikt de Da Vinci robot als voorbeeld om de vraag te beantwoorden. Deze operatierobot is op afstand bestuurbaar en helpt chirurgen om via een kijkoperatie ingewikkelde behandelingen te verrichten. Veel ziekenhuizen in Nederland beschikken inmiddels over zo’n robot. Toch is het gebruik hiervan niet onomstreden, vooral omdat de kosten voor aanschaf en gebruik hoog zijn en de toegevoegde waarde niet voor iedereen helder. Patiënten zouden – nog steeds – ook heel goed baat kunnen hebben bij operaties zonder robot.

Met zijn onderzoek toonde Abrishami aan dat zo’n robot meer is dan een ‘hightech gadget’ voor chirurgen; het heeft ook een publieke waarde. Om een gefundeerd beeld te krijgen van de totale waarde is het belangrijk om, behalve naar nieuwigheid en prestaties, ook te kijken naar maatschappelijke consequenties van de toepassing van technologieën. Abrishami verbaasde zich tijdens zijn onderzoek: “Veel partijen, ook degene die recent een operatierobot hadden aangeschaft, vertelden mij dat er al te veel operatierobots in Nederland zijn”. Het gaat dus om de vraag of patiënten door deze technieken er daadwerkelijk beter van worden, maar ook om de vraag of de gezondheidszorg in het geheel beter van wordt van medische innovaties. Om deze vraag te beantwoorden pleit Abrishami voor een gezamenlijk debat tussen álle betrokken partijen, van ontwerpers, financiers, patiënten, artsen, tot zorgverzekeraars, beleidsmakers enzovoorts. “Op die manier wordt duidelijk wat verschillende stakeholders belangrijk vinden aan de innovatie en wat we met onze beperkte zorgmiddelen willen bereiken. Het gaat over de gedeelde visie op zorgvuldige omgang met de toepassing van nieuwe technologie”, aldus Abrishami.

(Bron: Universiteit Maastricht, 1 februari 2018)

Beeld: Cmglee - own work, CC BY-SA 3.0, wikipedia