Meer aandacht voor de rol van mondspoelmiddelen bij preventie

Onder de loep! Bregje van Swaaij

Mondhygiënist Bregje van Swaaij is docent aan de Hogeschool van Arnhem Nijmegen en promovenda aan de Universiteit van Amsterdam en doet sinds november 2021 onderzoek bij de sectie parodontologie van ACTA dankzij een NWO-promotiebeurs voor leraren. Promotoren van haar onderzoek zijn prof. dr. Dagmar Else Slot en prof. dr. Fridus van der Weijden. Dr. Mark Timmerman begeleidt het onderzoek als copromotor. Het NTVT stelde Bregje 6 vragen over haar onderzoek.

Wat onderzoek je?

Mijn promotieonderzoek gaat over diverse aspecten van mondspoelmiddelen, onder andere effectiviteit, veiligheid en patiëntvoorkeuren. Het uiteindelijke doel is tot een evidence-based advies te komen, dat door (toekomstige) mondzorgverleners gebruikt kan worden als basis voor voorlichting en instructie aan patiënten.

Wat is je drijfveer om onderzoek te doen?

Mijn interesse voor onderzoek werd zowel gewekt door mijn studenten als door patiënten. Werken in het onderwijs houdt je scherp. Het zijn vaak studenten die de kritische vragen stellen: werkt een mondspoelmiddel nu echt? Welk product is het effectiefste? Zijn er bijwerkingen? Werkt een mondspoelmiddel met of zonder alcohol erin beter?

Het feit dat ik als docent en mondzorgverlener hier niet altijd antwoord op kon geven, spoorde mij aan om verder te gaan in het onderzoek. Tijdens mijn master ‘Evidence Based Practice’ heb ik onderzoek gedaan naar het voorkómen van verkleuringen door een chloorhexidine spoelmiddel met een ’antiverkleuringsproduct’. Dit smaakte naar meer, dus ben ik een promotievoorstel gaan schrijven voor een NWO-promotiebeurs voor leraren. Op deze manier kan ik het lesgeven combineren met onderzoek doen; voor mij de ideale en een erg interessante combinatie.

(Foto: Joost Hoving)

Waarom is juist dit onderwerp interessant om te onderzoeken?

Tandenpoetsen met een fluoridehoudende tandpasta is voor iedereen een dagelijkse gewoonte. Het gebruik van interdentale hulpmiddelen kan hieraan worden toegevoegd. Als aanvulling hierop kunnen ook mondspoelmiddelen worden gebruikt. Maar hoe zinvol zijn mondspoelmiddelen eigenlijk? De ene mondzorgverlener adviseert deze regelmatig aan patiënten, de ander ziet het nut er niet van in. Dit geeft ongewenste variatie in de adviezen over zelfzorg aan patiënten en liet mij inzien dat er meer behoefte is aan duidelijkheid over mondspoelmiddelen. De aanvulling van een mondspoelmiddel als simpele en relatief goedkope ondersteuning van de dagelijkse plaqueverwijdering is nog onderbelicht in preventie en wellicht het overwegen waard.

Wat zijn de belangrijkste onderzoeksvragen en -doelen?

Het einddoel van dit promotieonderzoek is een bijdrage te leveren aan een nog te ontwikkelen praktijkrichtlijn mondhygiënische zelfzorg. De bedoeling is dat mondzorgverleners hun patiënten kunnen voorzien van een eenduidig evidence-based advies over mondspoelmiddelen, zodat zij de producten thuis succesvol kunnen inzetten bij specifieke situaties of behandelingen. Ik zal bij mondspoelmiddelen onderzoeken of er een verschil is tussen mondspoelmiddelen met en zonder alcohol op verschillende uitkomstmaten zoals plaque, gingivitis en de patiëntperceptie. Dit doe ik met een systematisch literatuuronderzoek. Ook ga ik de pH-waarde, buffercapaciteit en fluorideconcentratie in mondspoelmiddelen meten in het tandtechnisch laboratorium. Ten slotte is het plan om te inventariseren hoe door mondzorgverleners tegen mondspoelmiddelen wordt aangekeken en hoe het onderwerp behandeld wordt in het huidige onderwijs. Op de lange termijn is het doel kennis over mondspoelmiddelen te verweven in het onderwijs, daar waar de toekomst van elke mondzorgverlener start. 

Wat is tot nu toe het grootste probleem waar je tegenaan bent gelopen?

Ik vind het soms lastig om een balans te vinden in tijdverdeling tussen mijn promotieonderzoek en docentschap. Onderzoek is eigenlijk nooit ‘klaar’, en in combinatie met het drukke, hectische onderwijs levert dit dagelijks uitdagingen op. Desalniettemin wordt het hierdoor nooit saai en blijft het werk gevarieerd.

Op welke onderzoeksresultaten hoop je en wat levert je onderzoek op voor de mondzorg of de patiënt?

Ik hoop dat dit onderzoek zal helpen om mondzorgverleners van toepasbare informatie te voorzien over mondspoelmiddelen. Preventie gaat een steeds grotere rol spelen in de mondzorg, waardoor het extra belangrijk is een passend advies te kunnen geven op basis van wetenschappelijke kennis. De patiënt kan dan naar huis met antwoorden en weet hoe er het beste aan de mondgezondheid gewerkt kan worden; hetzij met of zonder mondspoelmiddel.

Ben je 1e of 2e jaars promovendus en wil je ook over je promotieonderzoek vertellen? Stuur dan een email naar nieuwsberichten@ntvt.nl met als onderwerp 'Onder de loep!'

Naar alle nieuwsberichten