Meer inzicht in erfelijke bepaling bij genexpressie

Wetenschappers van onder meer de Vrije Universiteit Amsterdam hebben belangrijke stappen gezet naar een genetische ‘routekaart’ die inzicht biedt in welke mate de genen en de omgevingsfactoren en leefstijl belangrijk zijn bij het ontstaan van verschillende ziekten.

De wetenschappers onderzochten bij bijna 3.000 tweelingen, zowel eeneiig als twee-eiig, uit het Nederlands Tweelingen Register (NTR) de expressie van elk van de ruim 20.000 individuele genen. Met genexpressie wordt bedoeld hoe sterk een gen ‘aan staat’, want dit varieert per persoon. In kaart werd gebracht welke genen erfelijk zijn gereguleerd en van welke genen de expressie meer wordt beïnvloed door de omgeving. Als de activiteit van een bepaald gen erfelijk is, dan is die activiteit vergelijkbaar bij eeneiige tweelingen, terwijl dit minder het geval is bij twee-eiige tweelingen. “Zo konden we een database maken van in hoeverre de activiteit van genen erfelijk is bepaald,” zegt VU-hoogleraar Dorret Boomsma. “Dit is tot nu toe het grootste tweelingenonderzoek naar de activiteit van genen. Het verband tussen genen en omgeving konden we nu nauwkeuriger meten dan voorheen mogelijk was.”

Nadat de expressie van genen was bepaald, onderzochten de wetenschappers welke genen de genexpressie bepalen. De bevindingen bij de tweelingen uit het NTR bleken overeen te komen met de resultaten uit een tweede grote dataset van de Nederlandse Studie naar Depressie en Angst (NESDA). De genen die genexpressie bepalen blijken vaker ook genen te zijn die eerder zijn gevonden voor ziekten De resultaten van het onderzoek zijn verschenen in Nature Genetics (2014, 13 april). De volgende stap in het onderzoek is dat het NTR en NESDA patronen van genexpressie gaan vergelijken tussen mensen met en mensen zonder depressie.

(Bron: Vrije Universiteit Amsterdam, 16 april 2014)