Microflora van speeksel in rust anders dan na stimulatie

Het gebruik van speeksel in etiologische en epidemiologisch onderzoek naar mondziekten met een microbiële oorsprong komt mogelijk ter discussie te staan. Dat bleek uit een onderzoek gepubliceerd in PloS One.

In epidemiologisch onderzoek wordt speeksel vaak gebruikt als een niet-invasieve en gemakkelijk te nemen monster waarvan wordt aangenomen dat het de microflora van de mond weergeeft. Echter, vergelijkend onderzoek naar de verschillende soorten speekselmonsters die worden afgenomen in microbiële onderzoeken, is schaars. De onderzoekers wilden dan ook de orale microflora van ongestimuleerd speeksel en gestimuleerd speeksel (na kauwen op parafinne kauwgom) vergelijken. Hiervoor gebruikten zij speekselmonsters die waren afgenomen bij 10 at random geselecteerde kinderen van 12 jaar (6 jongens en 4 meisjes) uit een representatieve groep die meedeed aan een het mondgezondheidsonderzoek in Valencia.

Vervolgens werd het DNA uit de monsters verkregen en geanalyseerd met 16S rRNA sequentiëring om de bacteriële diversiteit te achterhalen. Het bleek dat de microflora van het gestimuleerde en het ongestimuleerde speeksel significant van elkaar verschilden. Aangetoond werd dat in het gestimuleerde speeksel het aantal gevonden bacteriesoorten 3 keer hoger was dan in ongestimuleerd speeksel. Tevens bleek ook dat op het niveau van klasse en genus de 2 soorten speekselmonsters volledig van elkaar te verschillen. Zo varieerde het aandeel Bacilli in gestimuleerd speeksel van 15 tot 40%, terwijl in de ongestimuleerde speekselmonsters van dezelfde patiënten hun aandeel de 50% overschreed (bij 7 van de 10 proefpersonen). Het genus Streptococcus was het meest overvloedig aanwezig in ongestimuleerde speekselmonsters ten koste van andere bacteriegeslachten, die in mindere mate of afwezig waren vergeleken met de gestimuleerde speekselmonsters.

Ten slotte werd bepaald of de genomen speekselmonsters representatief waren voor de microflora aanwezig in verschillende orale niches. De speekselmonsters bleken enige overeenkomst te tonen met de bacteriële flora van de buccale mucosa en de tongrug, maar dat er geen correlatie was met bacteriële flora van supra- of subgingivale tandplaque. De onderzoekers betwijfelen dan ook het gebruik van speekselmonsters in etiologisch en epidemiologisch onderzoek naar orale mondziekten veroorzaakt door bacteriën.

(Bron: PloS One, 1 juni 2018)