Nieuwe inzichten in antibioticumresistentie

Ewoud Reilman onderzocht in een promotieonderzoek verschillende mechanismen die ervoor zorgen dat hardnekkige bacteriën, zoals de ‘ziekenhuisbacterie’ Staphylococcus aureus, resistent worden voor antibiotica. Deze resistentiemechanismen zijn een groot probleem in de klinische praktijk, vooral bij de behandeling van patiënten die door andere ziekten extra kwetsbaar zijn voor infecties.

Reilman onderzocht onder andere wat er op cellulair en moleculair niveau gebeurt wanneer de ziekteverwekker Staphylococcus aureus wordt blootgesteld aan lage concentraties antibiotica. Een onverwacht resultaat was dat behandeling met 2 specifieke antibiotica (ciprofloxacine en flucloxacilline) bacteriofagen bleek te activeren – bacteriële virussen die genetisch materiaal kunnen uitwisselen. Reilman concludeert dat een verkeerd gebruik van antibiotica zo de ontwikkeling en verspreiding van resistentiegenen zou kunnen stimuleren. Daarnaast liet hij zien dat Staphylococcus aureus nog een ander mechanisme heeft om DNA uit zijn leefomgeving op te nemen, wat ook kan bijdragen aan snelle resistentieontwikkeling.

Ten slotte ontwikkelde de promovendus het prototype voor een ‘microhandschoen’, een dun polymeerlaagje met antimicrobiële werking, dat op de hand aangebracht kan worden en na gebruik met water en zeep weer kan worden verwijderd. Deze microhandschoen is weliswaar geen vervanging voor goede hygiëneprotocollen in ziekenhuizen, maar kan er wel aan bijdragen dat patiënten en verplegend personeel tijdens de dagelijkse verzorging veel beter beschermd zijn tegen microbiële besmettingen.

(Bron: RUG, 20 mei 2015)