Nieuwe KIMO richtlijn Antitrombotica

Deze week verscheen de nieuwe klinische praktijkrichtlijn over antitrombotica van het Kennisinstituut Mondzorg (KIMO). De richtlijn ‘Bloedige ingrepen in de mondzorg, bij patiënten die antitrombotica gebruiken’ is de vervanger van de ACTA-richtlijn voor antistolling in de mondzorg uit 2012. Naar aanleiding van deze nieuwe richtlijn stelde het NTVT een aantal vragen aan Fred Rozema, voorzitter van deze richtlijnontwikkelcommissie (ROC) en hoogleraar Orale Geneeskunde aan ACTA en Amsterdam UMC.

Wat was de aanleiding voor het maken van deze richtlijn?
Vanwege het gebruik van nieuwe antitrombotica, zoals de directe orale anticoagulantia, voldeed de oude ACTA-richtlijn voor antistolling in de mondzorg niet meer aan de huidige praktijk. Daarnaast waren er omissies in de ACTA-richtlijn geïdentificeerd waarvoor nog geen oplossingen waren opgenomen. Tevens biedt deze nieuwe richtlijn de mogelijkheid om te synchroniseren met de herziening van de landelijke multidisciplinaire richtlijn Antitrombotisch beleid voor huisartsen en medisch specialisten en de Landelijke Standaard Keten Antistolling.

Hoe is de richtlijn tot stand gekomen?
Op 30 oktober 2017 is een Invitational Conference (IVC) georganiseerd met als doel knelpunten te inventariseren en te prioriteren omtrent de mondzorg voor patiënten die antitrombotica gebruiken. De resultaten van deze bijeenkomst zijn besproken in de Richtlijn Advies Commissie (RAC) van het KIMO, die vervolgens besloten heeft tot het instellen van een ROC. In januari 2018 heeft deze ROC de werkopdracht ontvangen van de RAC en is aan de slag gegaan. Alle leden van de ROC hebben geparticipeerd in een eendaagse EBRO-training, verzorgd door het KIMO, of zijn geschoold in het ontwikkelen van EBRO-richtlijnen.

Kunt u de richtlijn kort samenvatten?
De richtlijn 'Antitrombotica' is bedoeld voor tandartsen, tandarts-specialisten en mondhygiënisten en van toepassing op alle patiënten die antitrombotica gebruiken en bij wie een bloedige ingreep in de mondzorg is beoogd. Patiënten die antitrombotica gebruiken hebben een verhoogd risico op een bloeding, en dat vereist aanvullende maatregelen.

De richtlijn zelf is niet goed kort samen te vatten, omdat het dan incompleet een eigen leven gaat leiden. De richtlijn gaat in op het beleid bij bloedige ingrepen in de mondzorg. In grote lijnen komt het erop neer dat vele invasieve behandelingen gewoon uitgevoerd kunnen worden zonder dat de antitrombotica gestaakt hoeft te worden. Er zijn echter een beperkt aantal condities die uitzondering vereisen. In de richtlijn zijn een aantal bloedingsrisico verhogende factoren benoemd die bepalend kunnen zijn voor het te voeren beleid. In dit geval is de klinische inschatting van de behandelaar het uitgangspunt. Lokale maatregelen, zoals hechten en walsend spoelen van tranexaminezuur, worden ook geadviseerd. Daarentegen wordt het gebruik van NSAID’s als pijnstiller afgeraden vanwege het feit dat deze een extra verhoogd risico geven op nabloedingen. Tot slot wordt de taakverdeling in de keten benoemd in deze nieuwe richtlijn.

Ook wordt met deze richtlijn het beleid binnen de mondzorg afgestemd  met het nieuwe beleid van huisartsen en medisch specialisten. Op dit moment is de richtlijn antitrombotisch beleid van de Federatie Medisch Specialisten en het Nederlands Huisartsen Genootschap in herziening en wordt de Landelijke Transmurale Afspraak Antistolling ontwikkeld.

Wat is het verschil met de oude richtlijn?
In vergelijking met de ACTA-richtlijn uit 2012 is er nu voor alle in Nederland geregistreerde antitrombotica een beleid. Daarnaast zijn alle soorten bloedige ingrepen in de mondzorg nu benoemd en speelt de klinische inschatting van mondzorgverlener een belangrijke rol. Tot slot zijn de omissies van de vorige richtlijn nu ingevuld. Het is voor mondzorgverleners vooral belangrijk dat ze beseffen dat de richtlijn behoorlijk is veranderd.

Hoe gaat de richtlijn de zorg veranderen?
Het wordt belangrijker dat mondzorgverleners gaan nadenken over het eigen handelen. Daarbij maakt de nieuwe richtlijn, door de synchronisatie met de richtlijn Antitrombotisch beleid en de Landelijke Standaard Keten Antistolling, een adequatere communicatie met de medische collega’s mogelijk.

De klinische praktijkrichtlijn ‘Antitrombotica’ vind u hier.

Leestip: Meer lezen over antitrombotica?
- ‘Zorginstituut kiest richtlijnen voor de mondzorg’ van het NTVT van mei 2016
- ‘Perioperatief beleid en orale antistolling’ van het NTVT van november 2015

Beeld: Shutterstock