Nieuwe test meet beter de slikcapaciteit van hoofd-halskankerpatiënten

Promotie R.T. Karsten

Met de door promovenda Rebecca Karsten ontwikkelde Swallowing Proficiency for Eating And Drinking (SPEAD)-test zou op betrouwbare wijze de slikcapaciteit van hoofd-halskankerpatiënten objectief kunnen worden geëvalueerd  tijdens en na de behandeling van kanker. Er bestond nog niet eerder een test voor de het meten van de slikcapaciteit waarin de verwerkingssnelheid van alle voedselconsistenties wordt meegenomen. Bij deze nieuwe test wordt de tijd die een persoon nodig heeft voor het wegslikken van een dun-vloeibare, een dik-vloeibare en een vaste bolus gemeten.

Verder onderzocht Karsten het effect van het eerder ontwikkelde Swallow Excercise Aid (SEA) waarmee spierversterkende (slik)oefeningen kunnen worden gedaan. Bij gezonde proefpersonen bleek de SEA dezelfde spieren (suprahyoidale, infrahyoidale en sternocleidomastoideus spieren) te activeren als conventionele oefeningen, maar aanvullend ook de laterale pterygoïdeus spieren. Deze zijn belangrijk zijn bij het voorkomen en behandelen van trismus na de behandeling van kanker. De meerwaarde van SEA werd hiermee verder onderbouwd.

Uit andere onderdelen van dit promotieonderzoek kon worden geconcludeerd dat slikspieroefeningen (zoals met SEA) een belangrijke rol zullen spelen bij het minimaliseren van het functieverlies na een behandeling van hoofd-halskanker. Met de klinische implementatie van de SPEAD-test en voorspellingsmodellen voor onder andere langdurige sondeafhankelijkheid tijdens de behandeling zou het risico op functionele beperkingen beter kunnen worden ingeschat. Ook zou er tijdig actie kunnen worden ondernomen, zoals het proactief plaatsen van een voedingssonde of het starten van revalidatie.

Op 19 november 2021 promoveert tandarts-epidemioloog en mka-chirurg in opleiding Rebecca T. Karsten aan de Universiteit van Amsterdam op haar proefschrift ‘Functional impairment and cues for rehabilitation of head and neck cancer patients’. Promotoren waren prof. dr. L.E. Smeele en prof. dr M.W.M. van den Brekel. Copromotoren waren dr.L. van der Molen en dr. M.M. Stuiver, beide van NKI-AvL

(beeld: Shutterstock