Onder de loep! Carolyn G.J. Moonen

Carolyn G.J. Moonen is promovenda aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA) en doet sinds 1 februari 2016 onderzoek bij de afdeling Parodontologie. Promotor van haar onderzoek is prof. dr. B.G. Loos. Dr. E.A. Nicu en dr. ir. T.J. de Vries begeleiden het onderzoek als copromotoren. De redactie van het Nederlands Tijdschrift voor Tandheelkunde stelde 8 vragen over het onderzoek.

Wat onderzoek je?

Parodontitis is een multifactoriële chronische ontstekingsziekte van het parodontium. Een ernstige consequentie van onbehandelde parodontitis is de afbraak van het alveolair bot door botresorberende cellen: osteoclasten. Afbraak van het kaakbot door osteoclasten kan leiden tot het verlies van gebitselementen. Mogelijk wordt de vorming van osteoclasten gestimuleerd door immuuncellen (onder andere lymfocyten en granulocyten) aanwezig in het ontstoken parodontium. Het doel van mijn onderzoek is het beter begrijpen van cellulaire en moleculaire mechanismen die het alveolaire botverlies bij parodontitispatiënten beïnvloeden.

Wat is je drijfveer om onderzoek te doen?

In 2009 ben ik begonnen aan de HBO-opleiding Life Sciences, sindsdien ben ik gefascineerd door de wetenschap. Ik heb na deze 4-jarige studie ervoor gekozen om mijn kennis te verdiepen en te verbreden aan de Universiteit Hasselt in België. Na mijn master klinische en moleculaire wetenschappen wilde ik onderzoek doen én nieuwe dingen blijven leren. Een promotieonderzoek was daarom de perfecte keuze en kans voor mij. Ik ben ontzettend blij dat ik de kans heb gekregen om bij ACTA mijn PhD te mogen doen. Mijn drijfveer voor onderzoek is intrinsiek: ik haal veel voldoening uit het onderzoek zelf.

Waarom is juist dit onderwerp interessant om te onderzoeken?

Orale ziekten hebben niet alleen een impact op het individu door pijn en ongemak, maar hebben ook een bredere impact op de algemene gezondheid en levenskwaliteit van de patiënt. Daarbij staat parodontitis nauw in verbinding met andere ziekten. Zo is er een verband gevonden tussen parodontitis en diabetes, hart- en vaatziekten en kanker. Het is daarom van groot belang om de (cellulaire en moleculaire) mechanismen achter parodontitis te ontrafelen en hier passende preventie en behandelmethoden voor te vinden.

Wat zijn de belangrijkste hypothesen en onderzoeksvragen?

De hoofdvraag van mijn onderzoek is welke cellulaire interacties leiden tot osteoclastvorming in parodontitis. Tijdens mijn doctoraat zal ik gaan kijken naar verschillende celinteracties in het bloed (systemisch) en het parodontium (lokaal) en daarbij naar signaalmoleculen die betrokken zijn in deze cel-celinteracties. De focus in mijn onderzoek ligt momenteel op het karakteriseren van imuuncellen (neutrofielen, monocyten, T-, B-, NK-cellen) aanwezig en volgens onze hypothese wellicht betrokken in de vorming van osteoclasten.

Hoe is het onderzoek opgezet?

Mijn promotieonderzoek is een voltijds driejarig promotietraject en ging van start in februari 2016 en zal eindigen in februari 2019. Het onderzoek bestaat uit deelvragen die stuk voor stuk worden onderzocht met behulp van verschillende celbiologische laboratoriumtechnieken. De vorming van osteoclasten wordt in vitro onderzocht door voorlopercellen van osteoclasten samen te brengen met andere mogelijk betrokken immuuncellen uit bloed of parodontium. Na het microscopisch bevestigen van osteoclastvorming worden verschillende celpopulaties aanwezig in deze heterogene celkweek geïdentificeerd. Specifieke verschillen in expressie van signaalmoleculen belangrijk in de osteoclastvorming worden daarna per celtype op eiwit- en genexpressieniveau onderzocht, met als uiteindelijke doel de cellen in het bloed en het parodontium die bijdragen aan de vorming van osteoclasten bij parodontitis te karakteriseren.

Wat is tot nu toe het grootste probleem waar je tegenaan bent gelopen?

De quote "negatieve resultaten zijn ook resultaten" wordt vaak genoemd door wetenschappers. Dit is soms frustrerend, maar negatieve resultaten kunnen inderdaad ook heel waardevol zijn. Gelukkig heb ik tijdens mijn onderzoek nog geen (serieuze) problemen ondervonden.

Daarnaast vond ik het wel erg wennen om vanuit het zuiden van Nederland (Voerendaal) naar de Randstad te verhuizen, hoewel ik heel erg gelukkig ben met deze keuze.

Op welke onderzoeksresultaten hoop je?

Met dit promotieonderzoek hoop ik uiteindelijk een beter beeld te schetsen van wat er allemaal op cellulair en moleculair niveau gebeurt in parodontitis.

Wat levert dit onderzoek voor de tandheelkunde, de patiënt of de mondzorgverlener op?

Door cellulaire en moleculaire processen beter te begrijpen kunnen de parodontologen, (farmaceutische) industrie, de clinici en andere wetenschappers meer inzicht verkrijgen in ziekte en hierop inspelen door bijvoorbeeld de preventie, behandeling en zorg van parodontitis te verbeteren. Daarbij is parodontitis een complexe ziekte die nauw in verbinding staat met andere ziekten. De bevindingen van dit onderzoek zijn niet alleen belangrijk voor de tandheelkunde, maar ook voor andere wetenschappelijke disciplines zoals immunologie, oncologie en fysiologie.