Onder de loep! Denise Duijster

Denise Duijster is promovenda aan het Academisch Centrum voor Tandheelkunde Amsterdam en doet sinds september 2010 onderzoek bij de afdelingen Sociale Tandheelkunde en Preventieve Tandheelkunde. Promotoren van haar onderzoek zijn prof. dr. Cor van Loveren en prof. dr. Erik Verrips. De redactie van het Nederlands Tijdschrift voor Tandheelkunde stelde 8 vragen over het onderzoek.

Wat onderzoek je?

De mondgezondheid van kinderen hangt sterk samen met de sociaaleconomische status van de ouders: mensen met een hoge positie op de maatschappelijke ladder hebben vaak kinderen met een betere mondgezondheid dan mensen met een lagere positie. Tot op heden is nog weinig bekend over de tussenliggende factoren en processen die dit sterke verband verklaren. Inzicht in deze factoren is van essentieel belang om effectieve strategieën te kunnen ontwikkelen om de mondgezondheid van kinderen uit lage sociaaleconomische groepen te verbeteren en daarmee de effecten van de sociaaleconomische verschillen in de mondgezondheid terug te dringen. Het onderzoek richt zich op de psychosociale factoren (determinanten) binnen en rondom het gezin die van invloed zijn op de mondgezondheid van kinderen en de rol van deze determinanten in de relatie tussen de sociaaleconomische status en de mondgezondheid.

Wat is de drijfveer om onderzoek te doen?

Voorkomen van ziekten heeft natuurlijk altijd de voorkeur boven genezen. Het is een hele leuke uitdaging om met andere onderzoekers in het veld onderzoek te doen naar en na te denken over hoe we preventie van mondziekten naar een hoger niveau kunnen tillen.

Waarom is juist dit onderwerp interessant om te onderzoeken?

Ondanks de verbeteringen die de afgelopen decennia zijn opgetreden in de mondgezondheid van kinderen, blijft de mondgezondheid van veel kinderen in Nederland zorgelijk. Vooral bij kinderen met een lage sociaaleconomische status schieten huidige preventiemethoden, zoals traditionele gedragsvoorlichting, vaak tekort om mondgezondheidsproblemen te voorkomen. Er is behoefte aan innovatieve preventiestrategieën die effectiever ingrijpen op de onderliggende determinanten die van invloed zijn op de mondgezondheidsproblemen van deze kinderen. Met dit onderzoek verwachten we meer inzicht te krijgen in deze determinanten, waarmee de basis kan worden gelegd voor innovatieve gezondheidsbevorderende strategieën.

Wat zijn de belangrijkste hypothesen en -onderzoeksvragen?

We verwachten dat het gezin een centrale rol speelt in de mondgezondheid van jonge kinderen. Daarom onderzoeken we de determinanten binnen en rondom het gezin die van invloed zijn op het mondgezondheidsgedrag en de mondgezondheid zelf van kinderen. Factoren die in het onderzoek worden meegenomen zijn onder andere de gezinsstructuur, het gezinsfunctioneren (zoals de organisatie, betrokkenheid en discipline binnen het gezin), het sociale netwerk van het gezin, opvattingen van ouders (zoals de eigen effectiviteit en het gevoel van controle over de mondgezondheid van kinderen), en de leefomgeving van het gezin. Daarnaast zijn we geïnteresseerd in hoe deze factoren verschillen op basis van sociaaleconomische status en etniciteit.

Hoe is het onderzoek opgezet?

Voor het onderzoek is een aantal kwantitatieve cross-sectionele onderzoeken opgezet, waarbij gegevens worden verkregen door middel van vragenlijsten en klinische gebitsgegevens van kinderen. Daarnaast doen we aanvullend kwalitatief onderzoek door middel van observaties en focusgroepinterviews (groepsgesprekken) met ouders.

Wat is tot nu toe het grootste probleem waar je tegenaan bent gelopen?

Een grote uitdaging is om het onderzoeksproject gefocust te houden. Tijdens een promotietraject ontstaan heel veel leuke en interessante onderzoeksideeën, waardoor je het gevaar loopt meer te willen onderzoeken dan dat haalbaar is binnen het tijdsbestek van de promotie.

Op welke onderzoeksresultaten hoop je?

We hopen een aantal sterke determinanten binnen en rondom het gezin te kunnen identificeren die de samenhang tussen de sociaaleconomische status van ouders en de mondgezondheid van kinderen kunnen verklaren.

Wat levert dit onderzoek voor de tandheelkunde, de patiënt of de mondzorgverlener op?

De gevonden determinanten moeten uiteindelijk worden vertaald in effectieve interventies om de mondgezondheid van kinderen te bevorderen, vooral voor diegenen waarvoor huidige methoden onvoldoende effectief zijn gebleken. De nadruk van interventies zou kunnen liggen bij het creëren van een gunstige thuisomgeving die het gewenste mondgezondheidsgedrag stimuleert. Het karakter van de interventies moet zodanig zijn dat het gewenste gedrag bijna als vanzelf tot stand komt. De mondzorgverlener kan een belangrijke rol vervullen in de verwezenlijking hiervan.