Orale Candida speel trol bij transport S. aureus

De schadelijke Staphylococcus areus lijkt via een bijzondere weg het lichaam binnen te kunnen dringen en daar systemische ontstekingen te kunnen veroorzaken. Hierbij speelt de orale schimmel Candida albicans een rol. Deze trekt fagocyterende afweercellen aan, maar de schimmeldraden zijn te groot voor de afweercellen om gefagocyteerd te worden. Staphylococcus areus-cellen die aangehecht zijn aan de draden worden daarentegen wel opgenomen maar niet gedood en vervolgens getransporteerd naar de lymfeknopen.

Eerder onderzoek van de wetenschappers van de Universiteiten van Amsterdam, Baltimore en Tennessee toonde al aan dat fysiek contact tussen C. albicans en S. aureus nodig was voor het passeren van de mucosale beschermingsbarrière in de mond door S. aureus. De vraag was echter of S. aureus meelift op de penetratie van de mucosa door C. albicans of dat er een ander mechanisme is dat S. aureus gebruikt om het lichaam binnen te dringen.

In een muismodel werd onlangs aangetoond dat S. aureus niet meelift op de invasieve groei van de schimmeldraden, maar opgenomen werd door fagocyterende cellen. Immuuncellen met gefagocyteerde S. aureus konden namelijk uit het bloed gefilterd worden en de bacterie bleek vervolgens levensvatbaar te zijn. Tevens konden de onderzoekers aantonen dat er een tijdelijke S. aureus-ontsteking van de nieren optrad tijdens co-infectie met C. albicans en S. aureus in de mond.

C. albicans is een commensale schimmel in de mond en wordt veel aangetroffen op gebitsprothesen en in stomatitis laesies, maar groeit ook op bijvoorbeeld stemprothesen. De opportunistisch pathogene S. aureus wordt bij 33% van de populatie aangetroffen en is vooral bekend in de multiresistente variant (MRSA).

Afb. Een macrofaag (rode pijl) heeft een schimmeldraad van Candida albicans (blauwe pijl) herkend. Deze is te groot om in zijn geheel te fagocyteren, echter de aangehechte Staphylococcus aureus (groene bolletjes) worden wel gefagocyteerd. (Beeld: B.P. Krom)

In dit onderzoek wordt een nieuwe porte d’entree voor orale bacteriën, die een mogelijk aanknopingspunt en link vormt tussen orale bacteriën en systemische aandoeningen, beschreven. De onderzoekers merken op dat vooral mensen bij wie de functie van de afweercellen ernstig verstoord is en immuungecompromitteerde patiënten met bijvoorbeeld HIV-, kanker- of transplantatiemedicatie, een risicogroep vormen. De onderzoekers suggereren dan ook dat voor de behandeling van polymicrobiële infecties bij deze patiëntengroep de antimicrobiële therapie zich ook moet richten op de aanpak van immuuncellen met gefagocyteerde pathogenen. Hierdoor zou herinfectie en translocatie voorkomen kunnen worden.

(Bron: Infection and Immunity, 26 augustus 2019)