Overdrijving in de wetenschap lijkt toe te nemen

Wetenschappers zijn meer uitgesproken geworden in het beschrijven van hun onderzoek, zo laat een analyse van de wetenschappelijke literatuur zien.

Onderzoekers aan het UMC Utrecht Hersencentrum en het VUmc in Amsterdam schrijven in het British Medical Journal dat in 40 jaar tijd het gebruik van positieve woorden in de wetenschappelijke literatuur 9 keer zo groot is geworden. Ook negatieve woorden worden door wetenschappers vaker gebruikt. De meest voor de hand liggende interpretatie van deze resultaten is dat hype en overdrijving in de wetenschap zijn toegenomen.

De kans lijkt klein dat de kwaliteit van de wetenschap ook daadwerkelijk zoveel beter is geworden. Voor een wetenschappelijke publicatie is het vaak nodig om te benadrukken wat er speciaal en uniek aan is. De onderzoekers denken dat dat deze trend niet goed is. Christiaan Vinkers, een van de onderzoekers, licht dat in een persbericht toe: “Als alles ‘robuust’ en ‘nieuw’ is, dan is er geen onderscheid meer. In dat geval verliezen woorden hun betekenis en gaat het meer over de verkoopbaarheid”.

Deze trend wordt mede bepaald door het huidige onderzoeksklimaat vindt de onderzoeker: “Het probleem is de huidige ‘publish-or-perish’ cultuur waarin wetenschappelijke kwaliteit wordt gemeten aan de hand van het aantal publicaties en de tijdschriften waarin gepubliceerd wordt. Het is dan ook te begrijpen dat wetenschappers hierin mee gaan en veel willen publiceren”. Het is dan verleidelijk om de nuances weg te laten en een duidelijk statement te maken dat wellicht wat overdreven is. Onderzoekers moeten niet toegeven aan deze druk en “realistisch zijn in wat de wetenschap kan bieden. Dat moet duidelijk zijn voor het algemene publiek, maar ook voor de media die soms klakkeloos schrijven over wetenschap. Een juiste context en bespreking van de nuances en beperkingen zijn essentieel voor een juist begrip en interpretatie van wetenschap.”

(Bron: UMC, 15 december 2015)