Relatie tussen microbioom en het primair syndroom van Sjögren

Uit het promotieonderzoek van Taco van der Meulen is gebleken dat er een relatie bestaat tussen het oraal microbioom en het darmmicrobioom bij patiënten met het primair syndroom van Sjögren (pSS), en dat mogelijke aanwijzingen zijn dat het darmmicrobioom betrokken is bij het ontstaan van pSS. Op basis van deze bevindingen zou verder onderzoek kunnen uitwijzen dat er bijvoorbeeld een relatie bestaat tussen de ziekteactiviteit van pSS en het darmmicrobioom. Dan zou beïnvloeding van het darmmicrobioom kunnen leiden tot minder klachten van de ziekte.

Omdat recente onderzoeken suggereerden dat het humaan microbioom betrokken is bij het ontstaan van auto-immuunziekten, onderzocht Van der Meulens of pSS geassocieerd is met een ziektespecifieke bacteriële samenstelling in de mondholte, de darmen en de vagina. Hiervoor vergeleek hij monsters uit de mond, ontlasting en vagina van pSS-patiënten met monsters van gezonde controles, populatiecontroles en ziektecontroles. De pSS-patiënten hadden een veranderd oraal microbioom in vergelijking met gezonde controles, maar een vergelijkbaar oraal microbioom ten opzichte van patiënten met droogheidsklachten van de ogen en mond, die geen pSS hadden. Het veranderd oraal microbioom bij pSS-patiënten werd vooral verklaard door de verminderde speekselproductie in pSS-patiënten. De pSS-patiënten en patiënten met de auto-immuunziekte systemische lupus erythematosus (SLE) deelden een vergelijkbaar darmmicrobioom, wat duidelijk anders was dan het darmmicrobioom van populatiecontroles. Het vaginaal microbioom van vrouwen met pSS en vaginale droogte was niet verschillend van het vaginaal microbioom van controlevrouwen.

Op 25 maart 2019 promoveerde Taco A. van der Meulen aan de Rijksuniversiteit Groningen op zijn proefschrift ‘The oral, gut and vaginal microbiome of primary Sjögren’s syndrome patients’. Promotoren waren prof. dr. A. Vissink, prof. dr. F.G.M. Kroese en prof. dr. F.K.L. Spijkervet.