Speekselklieren en het ontstaan van het Sjögren-syndroom

Het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) gaat onderzoek doen naar de speekselkliercellen van patiënten met het syndroom van Sjögren. Door cellen te isoleren uit de speekselklieren, deze in vitro te laten uitgroeien tot mini-speekselklieren en nader te bestuderen, hoopt men beter inzicht te krijgen in de werking van de speekselklierencellen van Sjögren-patiënten, hoe deze cellen zijn betrokken bij het ontstaan van de ziekte en op welke manier speekselklieren mogelijk zijn te herstellen. Het Reumafonds ondersteunt het onderzoeksproject met 240.000 euro.

Speekselklierencellen en traanklieren spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van het syndroom van Sjögren. De cellen kunnen bijvoorbeeld kwetsbaarder zijn, sneller afsterven en vervolgens niet snel genoeg worden vervangen door nieuwe cellen. Een andere mogelijkheid is dat zij stofjes uitscheiden die de omgeving van de cellen afbreekt en/of afweercellen kunnen aantrekken en activeren.

In het onderzoek wordt bekeken of de speekselkliercellen van Sjögren-patiënten afwijken van die van gezonde personen. Deze afwijking is mogelijk al in de voorlopercellen (stamcellen) aanwezig. Ook wordt onderzocht of in patiënten de stamcellen goed functioneren bij het vervangen van afgestorven kliercellen. Daartoe worden uit de speekselklieren van zowel Sjögren-patiënten als gezonde personen stamcellen geïsoleerd, die de onderzoekers in vitro laten uitgroeien tot mini-speekselkliertjes. Zij onderzoeken vervolgens of de cellen van de mini-speekselkliertjes van Sjögren-patiënten even lang in leven blijven als die van gezonde mini-speekselkliertjes, en welke stoffen ze maken.

(Bron: UMCG, 21 december 2015)