Stamcellen vermijden bij bestraling voorkomt droge mond

Met een nieuwe radiatietechniek voor patiënten met een tumor in het hoofd-halsgebied worden stamcellen van de speekselklier vermeden en daarmee kan een droge mond worden voorkomen,  schrijven onderzoekers Peter van Luijk en Robert Coppes van het Universitair Medisch Centrum Groningen in Science Translational Medicine.

In Nederland ondergaat een groot deel van de patiënten met een tumor in het hoofd-halsgebied radiotherapie. Bij 40% van hen functioneren de speekselklieren daarna niet meer goed waardoor deze patiënten altijd last hebben van een droge mond. Spreken en gewoon eten is bijna niet mogelijk en er kan ernstig tandbederf optreden. Voorkomen van deze bijwerking van radiotherapie kan de levenskwaliteit sterk verbeteren.

Coppes:“Met nieuwe bestralingstechnieken, zoals protonentherapie, kunnen we preciezer bestralen en zelfs een gedeelte van een orgaan bestralen. Daarom wilden we uitzoeken welk gedeelte we wel en niet moeten bestralen. We vonden een heel gevoelig gebiedje in de speekselklier: als je dat bestraalt, is er veel meer schade aan de speekselklier dan bij bestraling van andere plekken.”

Parallel met dit onderzoek werd ook stamcelonderzoek gedaan. Biofysicus Van Luijk bestudeerde de CT-scans van patiënten die zijn gebruikt om de radiotherapie te plannen. Tot verrassing bleken stamcellen precies in het deel van de speekselklier te zitten dat zo gevoelig is voor bestraling. Op basis van deze resultaten ontwikkelde hij een plan om zo te bestralen dat het gevoelige plekje van de speekselklier zoveel mogelijk wordt ontzien. Inmiddels is een dubbelblind gerandomiseerd onderzoek onder patiënten gestart, waarbij deze manier van radiotherapie wordt vergeleken met de conventionele manier.

(Bron: Science Translational Medicine, 16 september 2015)