Tandsteen verraadt leefgewoonten oermens

Onderzoekers hebben DNA uit het tandsteen van neanderthalers gehaald. Dat DNA vertelt veel over de leefgewoonten en gezondheid van deze oermensen. De wetenschappers onderzochten het DNA uit tandsteen van 3 neanderthalers. Twee skeletten waren afkomstig uit de El Sidrón-grotten in Spanje, en een uit de grotten van Spy in België. De skeletten waren tussen de 42.000 en 50.000 jaar oud.

In het dieet van de individuen uit Spanje en België werden grote verschillen gezien. Zo werd in het tandsteen van het skelet uit de grotten van Spy voornamelijk DNA van wolharige neushoorns, wilde schapen en wilde paddenstoelen teruggevonden. In het tandsteen van de Spaanse neanderthalers troffen zij vooral DNA van noten, mos, paddenstoelen en boomschors aan. Een vleesrijk versus een vegetarisch dieet dus. Dat doet vermoeden dat verschillende groepen neanderthalers er ook verschillende leefgewoonten op na hielden.

Ook het orale microbioom lijkt afhankelijk te zijn van de consumptie van vlees. De samenstelling van mondbacteriën van de Spaanse neanderthalers komt overeen met die van chimpansees en verzamelaars die aan het eind van de steentijd in Afrika leefden. De samenstelling van mondbacteriën van de Belgische neanderthaler doet meer denken aan die van Europese jager-verzamelaars.

Bij 1 van de skeletten uit de El Sidrón-grotten was een kaakabces zichtbaar. Sporen van ziekte waren inderdaad terug te vinden in het DNA uit het tandsteen: zij vonden bacteriën die betrokken zijn bij tandvleesontsteking. Ook ontdekten zij in het tandsteen sporen van een darmparasiet die zorgt voor acute diarree.

Sporen van de antibacteriële schimmel Penicillium doen vermoeden dat deze neanderthaler antibacteriële en pijnstillende ‘medicijnen’ gebruikte. Dat duidt ook op kennis van medicinale planten.

De resultaten van het onderzoek in Nature laten zien dat het orale microbioom het leven van de neanderthaler heeft beïnvloed.

(Bron: Kennislink, 9 maart 2017)