Veilige geneesmiddelen, het is maar hoe je het bekijkt

Bijwerkingen van geneesmiddelen kunnen een grote impact hebben op gezondheid en welbevinden van patiënten. Toch is de aandacht hiervoor vaak onvoldoende, stelde prof. dr. Eugène van Puijenbroek in zijn oratie. Hij hield een pleidooi voor een centrale plaats voor bijwerkingen in het zorgproces. Bij patiënt en zorgverlener is ook vaak behoefte aan meer informatie dan alleen de kennis of een geneesmiddel bepaalde klachten kan veroorzaken. Zo wil men geïnformeerd worden over de duur van de klachten en de mate waarin deze optreden, risicofactoren en invloed van de bijwerking op de kwaliteit van leven van de patiënt. Daarnaast is ook informatie over de omstandigheden waaronder geneesmiddelen worden gebruikt van belang, zoals bijvoorbeeld ‘off label-gebruik’.

De behoefte aan deze informatie maakt verbreding van het onderzoek naar het optreden van bijwerkingen noodzakelijk, zodat deze beter aansluit bij de behoefte van zorgverlener en patiënt. Van Puijenbroek besprak in zijn oratie de gevolgen hiervan voor zorg, onderzoek en onderwijs.

Meldingen van zorgverleners en patiënten zijn lange tijd een belangrijke bron van informatie geweest om een goed beeld te krijgen van de manier waarop bijwerkingen in de praktijk optreden. Een goede meldbereidheid bij zorgverleners is daarom cruciaal. Daarnaast is ook een meer proactieve benadering bij het verzamelen van kennis over bijwerkingen nodig. Hierdoor kan er sneller en beter ingespeeld worden op actuele vraagstellingen en kan de juiste informatie en kennis in kortere periode verzameld worden. Ook in het onderwijs moet aandacht worden besteed aan deze onderwerpen, zodat zorgverleners goede voorlichting kunnen geven wanneer patiënten hiermee te maken krijgen.

(Bron: Rijksuniversiteit Groningen, 10 maart 2015)