Voel ik me iets té verantwoordelijk?

Column

Op dit moment zit ik op een schommelend schip op de Atlantische Oceaan voor de kust van Senegal. Na een periode van uitstel door de coronacrisis varen we nu met een ziekenhuisschip van Mercy Ships naar de haven van Dakar. Alle bewegende delen in de behandelkamer zijn vastgezet om schuiven tijdens het varen te voorkomen. Ook de internetconnectie is nu niet top, dus heb ik tijd voor offline overpeinzingen. Wat langs kwam in mijn hoofd: dagelijks probeer ik mijn patiënten te motiveren om een gebitsvriendelijk dieet te volgen. Maar ik vraag me af: in hoeverre blijf ik verantwoordelijk, ook buiten de tandartsstoel?

Op dit schip is een deel van de bemanning westers en gewend om naar een tandarts te gaan. Een ander, groter, deel komt uit landen waar nog weinig toegang tot mondzorg is. Deze mensen zijn niet gewend om naar een tandarts te gaan. Dat zie ik aan allerlei grappige kleine dingen. Als eerste weten ze vaak niet hoe ze in de stoel moeten zitten. Sommigen gaan al in de stoel liggen terwijl deze zich nog in de zit-stand bevindt. Anderen trekken hun schoenen uit voor ze op de stoel gaan zitten. Een Nepalese patiënt kreeg bitewings en zodra de röntgenbuis richting zijn wang kwam draaide hij zijn hoofd en probeerde hij zijn getuite lippen in de buis te stoppen.

Voor het niet westerse deel van de bemanning voel ik me op de een of andere manier extra verantwoordelijk. Ik kom deze patiënten dagelijks tegen op het schip en ik wil ze graag goede voorbeelden laten zien van gezonde eetgewoonten.

Maar dat ging mis rond Sinterklaas: de Nederlandse crew kreeg als verrassing een enorme doos vol met zakken oud-Hollands strooigoed opgestuurd van het Nederlandse kantoor om ‘ons feest’ ook hier te vieren. Er werd voor de gelegenheid bij de receptie een schaal neergezet waar de bemanning de hele dag door handjes kruidnoten en snoepjes uit konden scheppen.

Als Nederlanders nuttigen we per persoon meer dan 40 kilogram suiker per jaar en dat wil ik niet als voorbeeld stellen voor anderen. Ik voel me als Nederlandse verantwoordelijk voor ‘ons’ gedrag en vind het maar niks dat mensen zomaar allerlei zoetmomenten aangeboden krijgen.

Toen ik nog aan het bedenken was hoe ik dit netjes aan kon kaarten bij mijn landgenoten gebeurde het: iemand beet zijn kies kapot op een harde, roze stoomboot! Gelukkig was deze wel te repareren, maar de maat was vol wat mij betreft. We zijn hier om, zoals de slogan van Mercy Ships zegt, ‘hope and healing’ te brengen en geen cariës en tandfracturen! Of moet ik me op zulke momenten niet te druk maken om dit soort details en me richten op wat we de komende maanden kunnen doen voor de Senegalese bevolking?

Gelukkig is Sinterklaas voorbij en de receptiedesk weer schoon. Morgen komt het schip aan in Dakar. De komende maanden zullen er aan boord zo’n 1.000 gratis operaties uitgevoerd worden en krijgen honderden medici training en ondersteuning . Ik ga met mijn verantwoordelijkheidsgevoel aan de slag om ‘uit naam van ons kikkerlandje’ de mondzorg te verbeteren voor mensen hier op het schip en in Senegal!

Marijke Westerduin, tandarts en vrijwilliger bij Mercy Ships, zal de komende periode elke maand een column schrijven voor het NTVT. Marijke is in 2007 afgestudeerd als tandarts aan het Radboudumc. Daarna heeft zij als tandarts in de algemene praktijk en in een kindertandheelkundige kliniek gewerkt. Daarnaast heeft Marijke ook 7 jaar als docent gewerkt aan de opleiding tandheelkunde van het Radboudumc. In het verleden heeft ze, via Mercy Ships, 7 maanden als tandarts gewerkt in Togo en kortstondig in Zambia en Guinee. Momenteel is ze voor een periode van 2 jaar aan het werk als Lead Dentist in West-Afrika, vanaf een ziekenhuisschip van Mercy Ships. Marijke zal daar werken aan haar droom: de toegang tot mondzorg in West-Afrika verbeteren. Dit doet ze ook door middel van haar stichting: Stichting Improve. Ze neemt jullie de komende maanden graag mee in wat zij meemaakt en wat haar gedachten daarbij zijn.

Naar alle columns