H. Kalsbeek. Een schoone tand bederft niet. Ivoren Kruis 1910-2010. Honderd jaar actie voor een gezonde mond
Houten: Prelum, 2014
486 bl., geïll. € 49,50
ISBN 978 90 8562 1317

In 2010 bestond het Ivoren Kruis 100 jaar. Huib Kalsbeek beschrijft in dit boek de 100-jarige geschiedenis van de vereniging vanaf haar start als Nederlandse Vereeniging tot Bestrijding van het Tandbederf. Bronnen voor het boek vormden verslagen van vergaderingen, correspondentie, beleidsnota’s, rapporten over voorlichtings- en onderzoeksprojecten, accountantsrapporten, de tijdschriften die het Ivoren Kruis uitgaf en het voorlichtingsmateriaal van de vereniging. Het geheel omvatte 50 verhuisdozen met archiefmateriaal. Op uiterst zorgvuldige wijze beschrijft Kalsbeek de vele activiteiten van de vereniging, die zich richtten op verbetering van mondgezondheid door middel van voorlichting, waarbij deze steeds worden geplaatst in de maatschappelijke context waarin het Ivoren Kruis functioneerde. Niet alleen wordt aandacht besteed aan successen van de vereniging, maar ook aan gebeurtenissen die minder gunstig verliepen. De beschrijving van de geschiedenis is verdeeld over 4 tijdsperioden: 1910-1935, 1935-1960, 1960-1985 en 1985-2010. Elk hoofdstuk begint met een overzicht van de omstandigheden die voor de vereniging relevant waren, zowel in de samenleving als geheel als in het domein van de gezondheidszorg en de mondzorg. Fascinerend daarbij is steeds weer te lezen hoe veranderingen op maatschappelijk en tandheelkundig terrein bepalend waren voor de voorlichtingsactiveiten in de verschillende tijdsperioden.

Kalsbeek heeft met de totstandkoming van dit historisch werk een indrukwekkende prestatie geleverd. Voor de lezer zal de beschrijving van de geschiedenis van het Ivoren Kruis mogelijk soms wat te detaillistisch zijn. De auteur is zich hiervan bewust en zegt hierover:“Het doornemen van de archiefstukken en het schrijven gingen gelijk op. Daarbij ontstond een verhaal op ‘microniveau’, het niveau van de werkelijkheid zoals die dagelijks wordt ervaren". Om aan mogelijke kritiek op dit punt tegemoet te komen sluit hij daarom het boek af met een nabeschouwing waarin de hoofdlijnen van de 100-jarige geschiedenis van het Ivoren Kruis worden beschreven.