Algemene ziekteleer

Ammoniak is een anorganische verbinding van stikstof en waterstof (NH3) die in het bloed terechtkomt als afbraakproduct van proteïnen. In de lever wordt ammoniak omgezet in ureum dat via de nieren wordt uitgescheiden in urine. Ammoniak kan het lichaam ook niet omgezet verlaten via zweet en uitademingslucht. Een verhoogde concentratie ammoniak in bloed of uitademingslucht kan een indicator zijn voor afbraak van proteïnen of een verminderde leverfunctie. Om inzicht te krijgen in de indicatieve mogelijk­heden van ammoniak in uitademingslucht is onderzocht of de concentratie toeneemt na lichamelijke inspanning die gepaard gaat met afbraak van proteïnen.

Gekozen werd voor gezonde, sportieve proefpersonen, 5 vrouwen en 8 mannen in de leeftijd van 19 tot 23 jaar. Voorafgaand aan de sportieve interventie mochten zij 3 uren niet eten en 1 uur niet drinken, tandenpoetsen of een mondspoelmiddel gebruiken. Erna mochten ze niet drinken. Het onderzoek begon door 3 keer met tussenpozen van10 minuten uitademingslucht te blazen in telkens een aparte container. De interventie bestond uit een roeisimulatie van 4 kilometer op een fitnessapparaat. Daarna werd op dezelfde wijze 13 keer om de 10 minuten een monster uitademingslucht genomen. Met een specifiek sensor­systeem werd in alle monsters de concentratie van ammoniak bepaald.

De gemiddelde concentratie ammoniak in de uitademingslucht van alle proefpersonen was na de interventie statistisch significant groter dan ervoor. Bij iedere proefpersoon bleek zowel de maximale als de gemiddeldewaarde van de concentratie na de interventie statistisch significant groter dan de gemiddelde waarde voor de interventie. Er was geen verschil tussen mannen en vrouwen en de verhouding tussen lichaamsgewicht en lichaamslengte had geen invloed.

De conclusie luidt dat de concentratie van ammoniak in uitademingslucht toeneemt na lichamelijke inspanning. Verder onderzoek moet duidelijk maken of de concentratie van ammoniak in uitademingslucht een even betrouwbare indicator voor afbraak van proteïnen is als de klinisch lastiger te bepalen concentratie van ammoniak in bloed.

 Bron

Solga SF, Mudalel M, Spacek LA, et al. Changes in the concentration of breath ammonia in response to exercise: a preliminary investigation. J Breath Res 2014; 8: 037103.