Autotransplantatie bij adolescenten is een geaccepteerde behandeloptie voor ontbrekende gebitselementen. Een actief parodontium wordt behouden en daarmee proprioceptie, evenals alveolair bot. Een geautotransplanteerd gebitselement kan vervolgens orthodontisch worden verplaatst. In de onderzoeksliteratuur is weinig informatie te vinden over stabiliteit van de autotransplantaties met afgevormde wortels. Het doel van dit retrospectieve literatuuronderzoek was na te gaan wat het effect is van het type donorelement, de occlusale conditie en vroegtijdige orthodontische behandeling op het succes van autotransplantatie bij gebitselementen met afgevormde wortels. Er is teruggekeken in de behandeljournalen (1995-2012) van 100 autotransplantaten bij 89 patiënten. Donor­elementen werden voorzichtig geautotransplanteerd door ervaren behandelaars, zonder belasting tijdens initiële genezing. Twee weken postoperatief werd een endodontische behandeling uitgevoerd. Vier tot 8 weken postoperatief werd gestart met het orthodontisch oplijnen van het gebitselement (0,016 x 0,022 nikkel-titanium draad). Follow-up was na 5,8 jaar (1,9 - 14,7 jaar). Succescriteria waren de aanwezigheid van normale parodontale weefsels, fysiologische mobiliteit en afwezigheid van wortelresorptie, radiologische en klinische ankylose, periapicale infectie en een ongunstige kroonwortelverhouding van ≤1. De cumulatieve kans op overleving werd bepaald aan de hand van de Kaplan-Meiermethode (SPSS v 13.0J, Chicago III).

Het overlevingspercentage van 100 autotransplantaten bij 89 patiënten was 93,0. Zeven gebitselementen waren verloren gegaan vanwege aanhechtingsverlies (2%), aanhechtingsverlies plus wortelresorptie (1%), ankylose plus wortelresorptie (2%) en ankylose plus wortelfractuur (2%). Het succespercentage was 71,0. Abnormale bevindingen werden geconstateerd voor 29 gebitselementen: ankylose (12,9%), wortelresorptie (7,5%), beide verschijnselen tezamen (3,2%). De cumulatieve kans op overleving na 5 jaar was 96,4%. Donorelementen zonder occlusale contacten vooraf aan transplantatie lijken significant vatbaarder voor ankylose, wortelresorptie, diepe pockets en ontstekingsverschijnselen. Bij gebitselementen met meerdere wortels was de prognose voor transplantatie minder gunstig dan bij gebitselementen met 1 wortel, vermoedelijk vanwege verschillen in de breedte van het gebitselement, preparatie van de receptorplaats, het slagen van de endodontische behandeling, management van de parodontale weefsels en soms het gebrek aan occlusale belasting. Hypofunctionele of rigide gespalkte donorelementen waren vatbaarder voor ankylose. Het parodontium bij hypofunctionele gebitselementen is smaller, minder doorbloed en bevat minder matrixeiwitten. Het vroegtijdig aanbrengen van milde orthodontische krachten zou wortelresorptie en ankylose kunnen voorkomen door versterking van het parodontium.

De conclusie van het literatuuronderzoek is dat vroegtijdig orthodontisch belasten van geautotransplanteerde gebitselementen het succes van een autotransplantatie zou kunnen vergroten. Daarnaast speelden wortelmorfologie en pre-operatieve occlusale belasting een rol bij het succes van autotransplantatie.

Bron

• Kokai S, Kanno Z, Koike S, et al. Retrospective study of 100 autotransplanted teeth with complete root formation and subsequent orthodontic treatment. Am J Orthod Dentofac Orthop 2015; 148: 982-989.