A.F. Vermeer
Bone-site-specific responses to bisphosphonates. Long bone and jaw compared
Amsterdam: Vrije Universiteit ­Amsterdam, 2014
153 bl., geïll.

Bisfosfonaatgerelateerde osteonecrose van de kaak is een zeldzame, maar ernstige bijwerking van het systemisch toedienen van bisfosfonaten. De oorzaak van de specifieke aantasting van het kaakbot en niet van andere skelet­onderdelen zoals de lange pijpbeenderen, die anatomisch enigszins lijken op kaakbeenderen, is tot nu toe niet geheel duidelijk. In een promotieo­nderzoek is getracht een antwoord te geven op deze vraag.

In een aantal beschreven onderzoeken komt promovenda Jenny Vermeer tot de hypothese dat de kaakosteoclasten ondanks de aanwezigheid van bisfosfonaten langer overleven dan de osteoclasten in de lange pijpbeenderen. Hierdoor wordt meer kaakbot geresorbeerd met als gevolg een hogere concentratie vrijgekomen bisfosfonaten in het kaakbot. Deze vrijgekomen bisfosfonaten hebben een toxisch effect op de omliggende cellen, zoals immuuncellen, ­waardoor op lokaal niveau infecties minder adequaat kunnen worden bestreden, met als gevolg Bisfosfonaatgerelateerde osteonecrose. Niet ingegaan wordt hier op de relatie van ­Bisfosfonaatgerelateerde osteonecrose met het gebit en eventuele ­odontogene foci.

Het onderzoek beschreven in dit proefschrift draagt bij tot een beter inzicht in de pathogenese van bisfosfonaatgerelateerde ­osteonecrose van de kaak. Voor een ieder (artsen, mondzorgverleners) die zich bezighoudt met patiënten die bisfosfonaten gebruiken is het lezen van dit proefschrift aan te raden.

Verder onderzoek blijft geboden om het specifieke proces in de kaak nog vollediger te begrijpen.