Bitewing-opnamen zijn een veelgebruikte en betrouwbare methode voor het diagnosticeren van approximale cariës. Indien ook eerder gemaakte röntgenopnamen in het interpretatieproces worden betrokken, kan men zich een mening vormen over de cariësactiviteit gedurende een bepaalde periode. Er bestaat echter nog geen systeem om cariësprogressie te beoordelen en te rapporteren. In dit onderzoek werd daarom een nieuw classificatiesysteem voorgesteld voor de beoordeling van cariësprogressie aan de hand van bitewing-opnamen. Daarnaast werd er onderzocht hoe betrouwbaar deze methode is voor de beoordeling door tandartsen-algemeen practici en maxillofaciale radiologen.

Bij 12-jarige scholieren die voor regelmatige tandheelkundige controle waren ingeschreven bij 2 klinieken in Zweden, werd de cariëssituatie visueel en met behulp van spiegel en sonde beoordeeld. Ook werden er per patiënt 2 bitewing-opnamen gemaakt. Dit onderzoek werd jaarlijks herhaald. Gedurende het onderzoek werd erop toegezien dat de werking van de apparatuur en de beeldkwaliteit contant bleef.

De cariësdiepte op de röntgenopnamen werd geclassificeerd als gezond (0), cariës zichtbaar in buitenste helft van het glazuur (1), binnenste helft van het glazuur (2), buitenste helft van het dentine (3) en binnenste helft van het dentine (4). In aanvulling hierop werden de combinaties van telkens 2 cariësdiepten op opeenvolgende opnamen gecategoriseerd om de cariësprogressie aan te duiden. Bijvoorbeeld progressie van (0) naar (2) werd benoemd als categorie (6) en van (0) naar (3) was categorie (7). Dit resulteerde in 15 nieuwe categorieën van alle mogelijke combinaties van progressie.

Er werden sets van 2 opeenvolgende bitewing-op­namen (baseline en follow-up) geselecteerd waarop cariësprogressie van ten minste 1 vlak in elke categorie was te zien. Vijf tandartsen en 5 radiologen beoordeelden telkens 1 specifiek approximaal vlak op een set (39 eerste molaren en 26 premolaren). De beoordeling werd na 2-4 weken door 3 tandartsen-algemeen practici en 4 radiologen herhaald.

Er bleek een grote overeenstemming te zijn tussen alle beoordelaars met betrekking tot de beoordeling van de progressie van de laesies. Het voorgestelde systeem voor het beoordelen en classificeren van cariësprogressie lijkt goed toepasbaar. Het systeem kan een goede basis vormen voor klinische besluitvorming met betrekking tot de beslissing tot het behandelen van cariës en het gewenste interval van controles. In wetenschappelijke zin kan dit systeem worden gebruikt voor een vergelijking van preventieve protocollen en de behandeling van cariës en voor verschillende cariësrisico beoordelingsmethoden.

Bron

• Senneby A, Elfvin M, Stebring-Franzon C, Rohlin M. A novel classification system for assessment of approximal caries lesion progression in bitewing radiographs. Dentomaxillofac Radiol 2016; 45: 20160039.