Boek

M. Blaser
De beestjes in ons.Het belang van bacteriën
Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij Atlas Contact, 2014
367 bl. € 24,99
ISBN 978 90 450 2729 6

Dit boek van de vooraanstaande onderzoeker Martin Blaser heeft al veel aandacht gekregen. Met beestjes bedoelt de schrijver vooral de bacteriën die in en op ons lichaam wonen, het zogenoemde microbioom.

De zorg die Blaser in zijn boek naar voren brengt, is de afnemende diversiteit van het menselijk microbioom. Dit microbioom beschouwt hij als een orgaan waar we afhankelijk van zijn om te leven en gezond te blijven. Het is opgebouwd uit ten minste 10.000 verschillende bacteriesoorten, weegt tussen de 1 en 1,5 kg en bestaat uit 10 keer meer bacteriecellen dan menselijke cellen. Elke plaats in ons lichaam herbergt een unieke gemeenschap aan bacteriën. De samenwerking tussen ons lichaam en ons microbioom wordt helder en boeiend uitgelegd. Infectieziekten worden veroorzaakt door bacteriën die van buiten komen, of al in ons lichaam aanwezig zijn. De ziekmakende bacteriën worden aangeduid als pathogenen.

Bacterieziekten worden sinds 1945 bestreden met antibiotica, stoffen die van oorsprong meestal uit de natuur zijn verkregen, vooral uit schimmels. Blaser betoogt dat naast de voordelen van antibiotica er ook nadelen aan kleven die we pas nu gaan inzien en hij maakt met tal van voorbeelden duidelijk dat artsen te snel naar het receptenblok grijpen bij de behandeling van infecties.

Blaser legt een verband tussen de opmars van welvaartsziekten, zoals astma, type I- en type II-diabetes en obesitas, en de aantasting van de van nature op en in ons lichaam voor­komende bacteriën. Zij reguleren en assisteren ons immuunsysteem en onze stofwisseling.“Zoals onze experimenten hebben aangetoond: een calorierijk dieet maakt dik, toediening van antibiotica op jonge leeftijd maakt dik en de combinatie maakt nog dikker".

Blaser’s boek is geen pleidooi voor een verbod op antibiotica, maar wel voor een verstandiger gebruik van deze krachtige middelen. Deze oproep is op uiterst toegankelijke en op boeiende wijze beschreven in een boek wat leest als een spannende detective. Een aanrader dus!