Orthodontische therapieën zijn een ingreep in een biologisch systeem en hun effect is dus afhankelijk van de mogelijkheden en onmogelijkheden van dat systeem. In de eerste fase van tandverplaatsing spelen voornamelijk biomechanische effecten een rol. In de tweede fase treedt in vrijwel alle gevallen lokale necrose (hyalinisatie) op. Het necrotische weefsel wordt weer afgebroken hetgeen samengaat met ondermijnende resorptie van het bot. Daarna komt de ‘echte’ tandverplaatsing op gang. Aan de drukkant gaat de structuur van het parodontale ligament verloren en daarmee de tandaanhechting. Aan de trekkant vindt een afzetting van trabeculair bot plaats, waarbij de aanhechting van de parodontale vezels intact blijft. De regulatie van deze processen is nog niet geheel duidelijk, maar zeker is dat cytokines en groeifactoren hierbij belangrijk zijn. Het systeem reageert niet volgens een eenvoudige dosisresponsrelatie op de orthodontische krachten en bovendien zijn er grote individuele verschillen in de reactiemogelijkheden van het systeem.