Gerodontologie

In dit redactionele bericht beschreef de internationaal vermaarde werkzame geriater professor J.E. Morley zijn visie op (het signaleren van) kwetsbaarheid.

Een in 2013 door 6 internationale wetenschappelijke verenigingen op het gebied van de gerontologie en de geriatrie georganiseerde consensusbijeenkomst leidde tot de aanbeveling alle 70-plussers door een arts te laten onderzoeken om tijdig kwetsbaarheid te signaleren. De doelmatigheid van deze aanbeveling heeft onder voor- en tegenstanders veel stof doen opwaaien. Wie nog aan de doelmatigheid twijfelt, gaat vrijwel zeker overstag na kennisname van de resultaten van een onderzoek onder 1.108 ouderen in de Franse stad Toulouse. Dit onderzoek toonde aan dat tijdige signalering en behandeling van kwetsbaarheid doelmatig is en kan voorkomen dat de kwetsbaarheid voortschrijdt en overgaat in invaliditeit (J Nutr Health Aging 2014; 18: 457-464).

Kwetsbaarheid is een multifactorieel geriatrisch syndroom dat een multidisciplinaire behandeling vraagt. Een belangrijke oorzaak van kwetsbaarheid is sarcopenie. Sarcopenie is gedefinieerd als een gegeneraliseerd en progressief verlies van spiermassa en spierkracht met een daaraan gerelateerd verhoogd risico op achteruitgang van de fysieke functies, verminderde levenskwaliteit en sterfte. Mensen met sarcopenie hebben ook een groter valrisico met alle mogelijke gevolgen van dien. Bewezen is dat preventie van sarcopenie mogelijk is door lichaamsbeweging en vermoedelijk ook door een dieet dat voldoende proteïnen bevat. Ondervoeding speelt niet alleen een rol bij sarcopenie, maar ook bij kwetsbaarheid in zijn algemeenheid en wordt aangeduid als ouderdomsanorexie (‘anorexia of ageing’). Ook cognitieve achteruitgang, polyfarmacie en chronische vermoeidheid dragen bij aan kwetsbaarheid. Mogelijke oorzaken van vermoeidheid zijn depressie, slaapapneu, anemie, hypothyreoïdie, vitamine B12-deficiëntie en de ziekte van Addison.

De Franse onderzoekers gebruikten bij de diagnostiek in hun Toulouse Gerontopole allerlei meetinstrumenten voor de diverse aspecten van kwetsbaarheid, waaronder de gevalideerde vragenlijst FRAIL die uit slechts 5 simpele vragen bestaat (J Nutr Health Aging 2012; 16: 601-618).

Bron

Morley JE. Frailty screening comes of age. J Nutr Health Aging 2014; 18: 453-454.