Kennis over de pathogenese en de progressie van parodontale pockets is belangrijk om doelmatige preventieve en therapeutische interventies voor parodontitis te ontwikkelen. Dit artikel beoogt deze kennis te verschaffen.

In de pathogenese van parodontale pockets is het aanhechtingsepitheel de cruciale anatomische structuur. Van nature is het zeer permeabel. Daardoor kunnen creviculaire vloeistof en cellen (voornamelijk neutrofielen) gemakkelijk uittreden met als doel de sulcus gingivalis te beschermen tegen micro-organismen en hun producten. Die permeabiliteit is dus noodzakelijk uit het oogpunt van bescherming, maar tegelijkertijd een zwakke schakel omdat het micro-organismen de mogelijkheid biedt tot invasie zodra het afweermechanisme tekortschiet. De bij parodontitis betrokken bacterie Porphyromonas gingivalis produceert proteasen (gingipains) die de intercellulaire verbindingen in het aanhechtingsepitheel aantasten. Bovendien stellen ze intercellulair adhesiemolecuul-1, ook bekend als CD54, in staat zich te hechten aan de epitheelcellen. Hierdoor wordt de bescherming die neutrofielen aan de epitheelcellen bieden verstoord.

Histopathologisch verliest het aanhechtingsepitheel steeds meer contact met het worteloppervlak, prolifereert het aanhechtingsepitheel tot ontstoken bindweefsel, ontstaan focale micro-ulceraties van het aanhechtingsepitheel, infiltreren lymfocyten het aanhechtingsepitheel, wordt de laag resterend aanhechtingsepitheel steeds dunner, neemt de permeabiliteit van het pocketepitheel toe, migreren steeds meer neutrofiele granulocyten in het pocketepitheel en wijzigt de richting die het exsudaat volgt van apicocorticaal naar loodrecht op het worteloppervlak zodat de pocket breder wordt.

De consequentie van wat zich op anatomisch en histologisch niveau afspeelt is dat de steeds dunner wordende en meer ulcererende laag aanhechtingsepitheel en de breder wordende pocket de invasie van micro-organismen en hun producten in het bindweefsel steeds eenvoudiger maken. Afhankelijk van de ernst en de duur van de parodontitis ontstaat op pocketniveau een vicieuze cirkel die zonder interventie moeilijk of onmogelijk te doorbreken valt.

Conclusie. Met deze kennis moet het mogelijk zijn preventieve en therapeutische interventies te bedenken die wellicht doelmatiger zijn dan de thans gebruikelijke. 

Bron

Bosshardt DD. The periodontal pocket: pathogenesis, histopathology and consequences. Periodontology 2000 2018; 76: 43-50.