Een belangrijk deel van de mondzorg bestaat uit het herstellen van functie en esthetiek om het welbevinden van de patiënt te verbeteren. Wanneer een gebitselement verloren gaat, wordt vaak in overleg met de patiënt gekozen voor een vaste voorziening al dan niet in combinatie met een implantaat. Wanneer een eindstandig gebitselement verloren gaat, is de toepassing van een implantaat voor de hand liggend, maar in geval van een diasteem met 2 buurelementen kiest een groot deel van de tandartsen ook voor de oplossing met een implantaat (zie enquête in dit themanummer). Deze keuze is niet de meest biocompatibele, niet de minst invasieve en past bovendien niet in het dynamisch behandelconcept. Het alternatief is meestal een conventionele brug waarbij de pijlerelementen volledig omslepen worden. Ook deze behandeling past niet in een minimaal invasief en/of dynamisch behandelconcept. Twee alternatieve opties krijgen naar mijn mening te weinig aandacht. Veelal heeft verlies van 1 gebitselement nauwelijks invloed op de functie maar wel op de esthetiek en het welbevinden. Dit zijn natuurlijk legitieme redenen om te behandelen. Toch is het goed de behandeloptie niets doen expliciet te benoemen en de voor- en nadelen ervan te duiden. Een afwachtende houding resulteert niet zelden in acceptatie. Als dan toch behandelen de wens is, zou gestreefd moeten worden naar minimaal invasieve, biocompatibele en liefst omkeerbare behandelopties. Sterk ondergewaardeerde behandelopties zijn in mijn ogen de adhesiefbrug en de inlay-/onlay-brug ofwel minimaal invasieve brugconstructies. Vroeger werden dit soort constructies uitgevoerd in minder esthetisch metaal-porselein, maar de tijden zijn veranderd.

Minimaal invasieve alternatieven

Een groot voordeel van adhesiefbruggen is dat zij biocompatibel en dynamisch zijn. Er hoeft immers niet omslepen te worden en ook wordt geen corpus alienum geïntroduceerd. Daarbij kunnen tegenwoordig de constructies veelal metaalvrij worden gemaakt. Sterke keramieken zorgen voor esthetiek en kunnen door hun eigenschappen ook in zijdelingse delen worden toegepast. Het creëren van voldoende resistentie en hechtoppervlak is daarbij van groot belang. Een implantaat reageert essentieel anders dan een gebitselement op inwerking van krachten. Ook geeft het ankylotische karakter ervan op termijn esthetische en functionele problemen door de veranderende omgeving en worden eventuele latere orthodontische behandelingen vaak complexer of zelfs onmogelijk. Indien adhesiefbruggen toch falen is dat zelden catastrofaal en is de oplossing vaak eenvoudig en niet invasief. Daarnaast is de behandeling omkeerbaar, de dummy kan op relatief eenvoudige wijze worden verwijderd zonder de pijlerelementen wezenlijk te beschadigen. Tot slot wordt er weinig secundaire cariës gerapporteerd bij adhesiefbruggen, omdat de outline van de restauratie veelal in een goed reinigbaar deel van het gebitselement ligt.

Pleidooi voor minimaal invasieve bruggen

Door de vele voordelen en de relatief weinig en onschuldige nadelen verdienen de minimaal invasieve brugconstructies veel meer aandacht en toepassing in de dagelijkse tandartspraktijk. Hoewel meer langetermijnonderzoek wenselijk is, is er voldoende solide bewijs om de toepassing ervan te promoten of in ieder geval onder de aandacht te brengen. Ik durf te stellen dat zowel in de onder- als bovenkaak de adhesiefbrug in het front in (en uit) principe eerste keus is. Daarnaast hoop ik dat toepassing van de inlay- en/of onlay-brug van monolithisch zirkoniumdioxide in de zijdelingse delen de komende jaren een vlucht zal nemen en eerste keus wordt bij het vervangen van een gebitselement waarbij 2 gerestaureerde buurelementen aanwezig zijn.

In dit themanummer staat minimaal invasief brugwerk voor het vervangen van 1 gebitselement centraal. Er wordt een duidelijk onderscheid gemaakt in het ontwerpen van constructies voor het front en de zijdelingse delen. Ook komen de verschillende materialen aan de orde en wordt stilgestaan bij het cementeren van dergelijke constructies. Allemaal zaken die van essentieel belang zijn voor het faalgedrag en succespercentage.