M.A. Boink
Cutaneous and oral wound closure in vitro; role of salivary peptides and cytokines
Amsterdam: Vrije Universiteit, 2017
159 bl. geïll.
ISBN 978 94 6295 629 2

De huid en de orale mucosa vormen de eerste beschermende barrière van het lichaam tegen invloeden van buitenaf. Als deze barrière beschadigd raakt, kunnen bijvoorbeeld ziekteverwekkers het lichaam binnendringen. In dit promotieonderzoek is onderzocht wat de overeenkomsten en verschillen in de wondgenezing van de huid en de orale mucosa zijn en wat de invloed van speeksel hierop is. Dieren likken immers niet voor niets hun wonden: aan speeksel worden helende eigenschappen toe­geschreven.

In vergelijkende onderzoeken werd aangetoond dat de proliferatiesnelheid van mesenchymale stromale cellen) afkomstig van de huid en gingiva niet van elkaar verschilde. Daarentegen werd in bindweefselsubstituten afkomstig van de huid of vet significant meer contractie van keratinocyten gezien dan van keratinocyten in bindweefselsubstituten afkomstig van de ­gingiva. Dit fenomeen ligt mogelijk (deels) ten grondslag aan het gegeven dat in tegenstelling tot de huid verwondingen van de orale mucosa vaak restloos genezen.

In speeksel zijn vele stoffen aanwezig die de wondgenezing kunnen bevorderen. Een van de belangrijkste componenten zijn de histatines. Wanneer histatines worden toegevoegd aan mesenchymale stromale cellen die zijn geïsoleerd uit de huid, wordt de migratie van deze cellen gestimuleerd. Dit gegeven toont wederom aan dat de toevoeging van histatines aan bijvoorbeeld een huidzalf de genezende werking van een dergelijke zalf zou kunnen verbeteren. Wel kan het nodig zijn om de histatines ­chemisch te modificeren waardoor zij stabieler worden voor toepassing in bijvoorbeeld een huidzalf.

Het in dit proefschrift beschreven onderzoek geeft een goed inzicht in diverse aspecten van de wondgenezing, vooral hoe deze in het laboratorium zijn te onderzoeken, en het effect van bepaalde speekselcomponenten op de wondgenezing van zowel de huid als de orale mucosa. Het is een degelijk uitgevoerd promotieonderzoek. De resultaten van dit onderzoek kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van ­producten die de genezing van wonden van de huid en/of beschadiging van de orale mucosa bevorderen.