Sarcopenie is het verlies van massa en kracht van de skeletspieren bij ouderen. Het belangrijkste meetinstrument voor sarcopenie is de skelettale spierindex (‘skeletal muscle index’; SMI). Het vermoeden bestaat dat ook de kauwspieren minder gaan functioneren bij sarcopenie. De doelstelling van dit onderzoek was een mogelijke relatie aan te tonen tussen de dikte van de musculus masseter (‘masseter muscle thickness’; MMT) en de SMI.

Aan dit in Tokio uitgevoerde onderzoek namen 329 mannen en 445 vrouwen deel die allemaal thuiswonend waren, ouder waren dan 65 jaar en een gemiddelde leeftijd hadden van 73,5 ± 5,6 jaar. De onderzoekers bepaalden bij iedere participant de totale spiermassa van de ledematen met een apparaat dat de samenstelling van het lichaam kan analyseren. Dit getal werd gedeeld door het kwadraat van de lichaamslengte en de uitkomst hiervan was de SMI van de ledematen. Met ultrasonografie werd beiderzijds de dikte van de musculus masseter bepaald en het gemiddelde van de 2 waarden leverde de MMT op. Aanvullend vond inventarisatie plaats van de dikte van de musculus quadriceps femoris, de Eichner-index, de bijtkracht en de kauwprestatie.

Bij de mannen was de MMT gemiddeld 11,8 ± 3,5 mm en bij de vrouwen 11,1 ± 3,0 mm. De SMI bedroeg voor mannen gemiddeld 7,3 ± 0,7 kg/m² en voor vrouwen 5,8 ± 0,7 kg/m². Voor alle participanten tezamen bedroeg de correlatiecoëfficiënt tussen de MMT en de SMI maar liefst 0,266 en die tussen de MMT en de dikte van de musculus quadriceps femoris 0,208. Een multipele regressieanalyse liet zien dat de SMI, de dikte van de musculus quadriceps femoris en de Eichner-index significante invloed hadden op de MMT.

Conclusie. De dikte van de musculus masseter bleek gerelateerd aan de skelettale spierindex. Alle uitkomsten tezamen wijzen erop dat sarcopenie ook een minder functioneren van de kauwspieren induceert.

Bron

• Umeki K, Watanabe Y, Hirano H, et al. The relationship between masseter muscle thickness and appendicular skeletal muscle mass in Japanese community-dwelling elders: A cross-sectional study. Arch Gerontol Geriatr 2018; 78: 18–22.