R. Justus
Iatrogenic effects of orthodontic treatment
Heidelberg: Springer, 2015
130 bl., geïll. Hardcover € 127,19
ISBN 978 3 319 18352 7
E-book € 101,14
ISBN 978 3 319 18353 4

Iatrogene schade is een onderbelicht onderwerp in de orthodontie en bij mijn weten is dit het eerste boek dat geheel aan dit onderwerp is gewijd. De auteur behandelt 3 onderwerpen: cariëslaesies van het glazuur (de beruchte ‘white spots’) ten gevolge van behandeling met vaste apparatuur, gevolgen van non-extractietherapie en externe apicale wortelresorptie.

White spots komen veel voor: zelfs tot 97% direct na behandeling met vaste apparatuur wordt gerapporteerd. Preventieve mogelijkheden passeren de revue en daarbij wordt vooral ingegaan op het plakken van brackets met kunststofgemodificeerd glasionomeercement. Dit bondingmateriaal is berucht om zijn lage hechtsterkte met als gevolg veel losse brackets. De auteur geeft handige tips om die de hechtsterkte te verhogen.

De trend in de orthodontie is thans non-extractiebehandeling en zoals de auteur zegt: “Orthodontists and orthodontic companies continue to introduce new ways of squeezing all teeth into dental arches”, met onder meer als gevolg proclinatie van de onderincisieven buiten de biologische envelop. De auteur onderstreept het belang van het onderkennen van te verwachten problemen bij non-extractietherapie, hetgeen hij illustreert met een uitgebreide casusbespreking.

Van alle orthodontische patiënten vertoont 1 tot 5% een ernstige vorm van wortelresorptie, gedefinieerd als meer dan 4 mm of eenderde van de oorspronkelijke wortellengte. Genetische predispositie is de belangrijkste etiologische factor. Een aantal casus demonstreert behandelstrategieën die moeten voorkomen dat gebitselementen over een grote afstand moeten worden verplaatst.

Omdat de auteur de keuze heeft gemaakt 3 onderwerpen te bespreken, is het boek geen allesomvattend werk over iatrogene schade na orthodontische behandeling. Onderwerpen als pulpaschade, ongewenste neveneffecten van permanente retentie en allergie voor orthodontische materialen komen niet aan de orde en dat is jammer. Een sterk punt is dat het boek is geschreven vanuit een duidelijk klinisch perspectief. Het is geschikt voor tandartsen, specialisten in opleiding en orthodontisten.